Το Αρθρο 42 της Συνθήκης της Ευρωπαϊκής Ένωσης για την βοήθεια κράτους-μέλους σε περίπτωση στρατιωτικής επίθεσης από τρίτο κράτος, θα ζητήσει η Αθήνα αν χρειαστεί, αν δηλαδή η Τουρκία προχωρήσει σε επιθετικές ενέργειες. Αυτό δήλωσε (Δελτίο Ειδήσεων Star) ο υπουργός Εξωτερικών Νίκος Δένδιας, περιγράφοντας τι συζήτησε στο συμβούλιο των υπουργών εξωτερικών της ΕΕ. Δήλωση που δείχνει και την κρισιμότητα της κατάστασης. «Είπα ξεκάθαρα ότι η Ελλάδα έχει Ένοπλες Δυνάμεις. Οι Ένοπλες Δυνάμεις της Ελλάδας έχουν τη συνταγματική υποχρέωση να υπερασπίσουν τον ελληνικό χώρο και κατά συνέπεια εάν υπάρξει τέτοιο ενδεχόμενο θα ζητήσω την εφαρμογή του άρθρου 42 των Συνθηκών της Ευρωπαϊκής Ένωσης» . Εξήγησε ότι το Αρθρο 42 «Προβλέπει την αλληλοβοήθεια μεταξύ των χωρών – μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης σε περίπτωση που κάποιο από αυτά δεχτεί επίθεση στο έδαφός της. Είναι το ευρωπαϊκό ανάλογο του άρθρου 5 της Συνθήκης του ΝΑΤΟ. Ένα άρθρο, που στην πραγματικότητα αποδεικνύει με την ύπαρξή του την ευρωπαϊκή αλληλεγγύη.
Ραγδαίες είναι οι εξελίξεις σε όλο το φάσμα των ελληνοτουρκικών σχέσεων και δρομολογήθηκαν μετά από μυστική συνάντηση που πραγματοποιήθηκε πριν απο λίγα 24ωρα στο Βερολίνο , με την συμμετοχή της διπλωματικής συμβούλου του Κυριάκου Μητσοτάκη Ελένης Σουρανή, του Ιμπραχήμ Καλίν, συμβούλου του Ταγίπ Ερντογάν και του Γιάν Χέκερ, συμβούλου της Μέρκελ . Η γερμανική παρέμβαση εξελίσσεται σε ρυθμιστικό παράγοντα καθώς η συνάντηση των συμβούλων ήταν εφ όλης της ύλης και περιεκτική. Όλοι οι δρόμοι οδηγούν Αθήνα και Άγκυρα στο τραπέζι των συνομιλιών, αν και αυτή την στιγμή το πλαίσιο είναι θολό, τηρείται μυστικότητα. Ωστόσο οι Τούρκοι γίνονται όλο και πιο ανυπόμονοι, ενώ η ελληνική κυβέρνηση δεν έχει ακόμη αποσαφηνίσει το δικό της πλαίσιο και επικρατεί πολυγλωσσία.
Η ένταση στις ελληνοτουρκικές σχέσεις αυξήθηκε από την ενέργεια του Ερντογάν να μετατρέψει την Αγία Σοφία σε τζαμί. Στην Ελλάδα παρατηρήθηκε μια έξαρση λεκτικής επιθετικότητας κατά της Άγκυρας με την εκκλησιαστική και πολιτική ακροδεξιά να παίρνει τα ηνία, επιχειρώντας να συμπαρασύρει την κυβέρνηση προς μια λάθος κατεύθυνση. Ο θρησκευτικός πόλεμος εξυπηρετεί τα σχέδια του Ερντογάν, όχι της Ελλάδας. Σημειωτέον ότι η κυβέρνηση δεν συνέχισε την πολιτική του ΣΥΡΙΖΑ εντός της ΕΕ, για κυρώσεις κατά της Άγκυρας με επίκεντρο την επιθετική πολιτική στην κυπριακή ΑΟΖ και τις απειλές κατά της Ελλάδας. Τώρα τις επαναφέρει αλλά σε πνεύμα ασάφειας καθώς εμπλέκεται και η Αγία Σοφία και το μπλοκ Σαμαρά.
Ο Αντώνης Διαματάρης έμεινε γνωστός για τα πτυχία που δεν είχε. Όμως ο Ελληνοαμερικανός φίλος της οικογενείας Μητσοτάκη, όσο ήταν υφυπουργός Εξωτερικών, αρμόδιος για την θρησκευτική διπλωματία, είχε έντονη ανάμειξη στις ελληνοαμερικανικές σχέσεις. Υποστήριξε με πάθος την αναγνώριση της Αυτοκεφαλίας της Εκκλησίας της Ουκρανίας, από το Οικουμενικό Πατριαρχείο, από την Εκκλησία της Ελλάδας και από όλα τα Ορθόδοξα Πατριαρχεία. Κατά την διάρκεια της επίσκεψης του Μάϊκ Πομπέο στην Αθήνα τον περασμένο Οκτώβριο, έδωσε τα ρέστα του, λέγοντας ότι οφείλουν όλα τα Πατριαρχεία και οι Ορθόδοξες Εκκλησίες να αναγνωρίσουν την Ουκρανική Εκκλησία που αποσπάστηκε από το Πατριαρχείο Μόσχας.
Και τώρα ήρθαν τα δύσκολα. Προηγήθηκε η δημόσια έκκληση , σχεδόν παρακλητική προς την ΕΕ και το Βερολίνο, να μεσολαβήσουν προκειμένου να μειωθεί η ένταση στο Αιγαίο και την Ανατολική Μεσόγειο και η γερμανική προεδρία να αναλάβει σχετική πρωτοβουλία. Η Μέρκελ ανταποκρίθηκε και η επίσκεψη του Ύπατου Εκπροσώπου για την Εξωτερική Πολιτική Μπορέλ στην Άγκυρα στις 6 Ιουλίου ήταν η πρώτη διαμεσολαβητική αποστολή, μια αποστολή καταγραφής των θέσεων αφού είχε προηγηθεί η επίσκεψη στην Κύπρο. Η Άγκυρα όμως έβαλε την δική της ατζέντα που δημόσια τουλάχιστον δεν απέχει και πολύ από όσα γνωρίζουμε ότι διεκδικεί. Η φράση όμως του Μπορέλ για διαφορές «μεταξύ γειτονικών χωρών, ιδίως σε σχέση με την υφαλοκρηπίδα και τα χωρικά ύδατα», άναψε φωτιές.