Του Σωτήρη Σιδέρη


Λίγη ώρα πριν την έναρξη των εργασιών της συνόδου ΕΕ -δυτικών βαλκανίων (6-7 Δεκεμβρίου), ο Έλληνας πρωθυπουργός με μια αψυχολόγητη δήλωση λίγο πολύ ανήγγειλε προσφυγή στη Χάγη για την οριοθέτηση της ΑΟΖ με την Αλβανία.  Και μετά ακολούθησαν στιγμές διπλωματικού χάους, ειρωνείες και   ένα ταξίδι στη μειονότητα που δεν έγινε  ποτέ. Έγιναν πολλές δηλώσεις από τον Αλβανό ηγέτη, άλλες αιχμηρές και σαφώς  κυνικές  και άλλες ασυνάρτητες. Η δήλωση όμως του πρωθυπουργού προκάλεσε αίσθηση γιατί δημιουργούσε προσδοκίες, αν και οι ενημερωμένοι γνώριζαν εξαρχής ότι έγιναν για εσωτερική κατανάλωση. Ήταν απλά  δήλωση -απάτη  που σκόρπισε την  αξιοπιστία του πρωθυπουργού στους τέσσερις αλβανικούς ανέμους, γιατί τα χειρότερα ακολούθησαν με την ματαίωση της επίσκεψης του πρωθυπουργού στα χωριά της μειονότητας με την αστεία δικαιολογία ότι έφταιγε ο καιρός. Περίπου όπως όταν ο αέρας παρέσυρε το Ουρούτς Ρέις. Της τραγελαφικής εικόνας του πρωθυπουργού , είχε προηγηθεί το άλλο βατερλό , αυτό του Νίκου Δένδια στην Λιβύη. Αλβανία και Λιβύη είναι δύο χώρες κομβικές για τα νόμιμα ελληνικά συμφέροντα και με τις δύο χώρες τα προβλήματα είναι ορατά και η πολιτική της κυβέρνησης εξόφθαλμα αποτυχημένη. 

Οπότε δεν ήταν  ήταν ο κακός καιρός, αλλά  η καχυποψία,  ο  δημόσιος χλευασμός της ελληνικής εξωτερικής πολιτικής και η βεβαιότητα του Έντι Ράμα, ότι τα Τίρανα δεν έχουν ανάγκη την Ελλάδα για οποιοδήποτε ζήτημα. Η  παρουσία του Κυριάκου Μητσοτάκη στα Τίρανα, στο πλαίσιο της συνόδου κορυφής ΕΕ - δυτικών βαλκανίων (6-7Δεκεμβρίου), εξελίχθηκε σε πραγματικό βατερλό για την Αθήνα. Για μια ακόμη φορά το Μέγαρο Μαξίμου και το Υπουργείο Εξωτερικών , το καθένα μόνο του ή και τα δύο  βρέθηκαν σε μια σημαντική σύνοδο σε ρόλο κομπάρσου, χωρίς σχέδιο, χωρίς συντονισμό , χωρίς καν προετοιμασία.
 Αμέσως μετά , 8- 9 Δεκεμβρίου,  ο Ράμα μεταβαίνει διαδοχικά στο Αζερμπαιτζάν και στην Κωνσταντινούπολη όπου πλέκει το εγκώμιο του Ερντογάν.  Η απόσταση μεταξύ Ελλάδας -Αλβανίας μεγαλώνει με την Άγκυρα να καθίσταται ουσιαστικά ρυθμιστής των σχέσεων. Ταυτόχρονα,  η ελληνική μειονότητα δέχθηκε μια ακόμη ταπείνωση καθώς με διάφορες φαιδρές δικαιολογίες για τον κακό καιρό (που ήταν ψέμα ) ο πρωθυπουργός δεν πήγε να συναντήσει τους μειονοτικούς. Είναι η τραγική εικόνα μιας κυβέρνησης που δεν είναι σε θέση να ετοιμάσει μια επίσκεψη πρωθυπουργού ή ΥΠΕΞ επαναλαμβάνοντας την οδυνηρή για την ελληνική εξωτερική πολιτική,  εικόνα του Νίκου Δένδια να φεύγει σαν κυνηγημένος από το αεροδρόμιο της Τρίπολης της Λιβύης. Οι εξελίξεις που έρχονται όμως ίσως να είναι ακόμη χειρότερες, καθώς η Λιβύη ετοιμάζεται για το επόμενο βήμα με την Τουρκία και θα επιχειρήσει να μπλοκάρει τις έρευνες νοτιοδυτικά της Κρήτης.

               

Οι ελιγμοί Ράμα

Ο Έντι Ράμα έξυπνος πολιτικός. Έχει εξουθενώσει την ελληνική μειονότητα σε βαθμό πλέον που κανείς στην Αθήνα δεν διαθέτει ούτε χρόνο, ούτε χρήμα, ούτε ιδέες για να προστατεύσει, να αναπτύξει και να απαιτήσει τον σεβασμό της από τα Τίρανα. Ελλείψει πίεσης, ο Ράμα κινείται σε δύο μέτωπα. Πρώτα προς την Τουρκία η οποία με μεγάλη ικανοποίηση και με πολλά ανταλλάγματα προσφέρει στηρίγματα στον Ράμα για να αρνείται οποιαδήποτε διαπραγμάτευση με την Ελλάδα σχετικά με την οριοθέτηση της ΑΟΖ. Όλοι οι κρίσιμοι παράγοντες στα Τίρανα, πρόεδρος της Δημοκρατίας, δικαστές και κομματικοί αξιωματούχοι είναι άμεσα ή έμμεσα ελεγχόμενοι από την Άγκυρα. Οπότε η Ελλάδα αντί να αλλάξει εξωτερική πολιτική και να πιέσει την Αλβανία και στο μειονοτικό και στα διμερή προβλήματα και στις σχέσεις της με την ΕΕ περιφέρεται σαν άτακτος στρατός από σύνοδο σε σύνοδο και στις διμερείς ή πολυμερείς συναντήσεις (ΝΑΤΟ-ΕΕ), χωρίς σχέδιο, χωρίς κύρος και χωρίς καμία προοπτική.

Το δεύτερο μέτωπο του Ράμα είναι η ΕΕ.  Έχει αναπτύξει σχέσεις με ορισμένες χώρες, Ιταλία, Αυστρία και συνομιλεί με την  Γαλλία και το Λονδίνο ή την Γερμανία καθώς γνωρίζει ότι η Ελλάδα του Κυριάκου Μητσοτάκη δεν έχει καμία ισχύ , ούτε καν βούληση να εναντιωθεί στο Παρίσι ή το Βερολίνο. Οπότε επειδή ακριβώς ξέρει ότι το τι θα γίνει στα δυτικά βαλκάνια, άρα και στην Αλβανία, θα ενορχηστρωθεί  από αυτές οι χώρες, δεν δίνει μία θα πει η Ελλάδα. Αν όμως η Αθήνα διέθετε την δική της πολιτική, τα πράγματα θα ήταν τελείως διαφορετικά και ο Αλβανός ηγέτης θα σκέπτονταν πολύ πριν μιλήσει για τη χώρα μας.
 Ο Ράμα ξέρει επίσης, ότι ο Έλληνας πρωθυπουργός είναι απολύτως ταυτισμένος με τις ΗΠΑ, οπότε , ακόμη και στην περίπτωση που τα Τίρανα χρειαστούν στηρίγματα για να αντιμετωπίσουν την Αθήνα, ξέρουν τι πρέπει να κάνουν.

 

Διπλωματία του αέρα και η ευρωπαική φούσκα

Μοιραία η παρουσία του πρωθυπουργού στην Αλβανία κατέληξε κάτι σαν βαλκανικό ανέκδοτο. Ο Ράμα  χλεύασε την ένταξη της Ελλάδας στην ΕΕ, καθήλωσε τον Μητσοτάκη στα Τίρανα και δεν πήγε στα μειονοτικά χωριά,  αρνήθηκε να υπάρξει και η παραμικρή δήλωση ή αναφορά σε συνυποσχετικό για την παραπομπή στη Χάγη και ο Έλληνας πρωθυπουργός άδειος πήγε στα Τίρανα , χειρότερα γύρισε. Όχι απλά με άδεια χέρια, αλλά και με την αίσθηση ότι έχασε και το ελάχιστο κύρος που οφείλει να εμφανίζει στον διεθνή χώρο. Απόλυτο , καταθλιπτικό μηδέν. …
Μια παράγραφος από το ανακοινωθέν της συνόδου των Τιράνων , είναι αρκετή για να διαπιστώσει κανείς τον έντονα γραφειοκρατικό λόγο. Διπλωμάτες με γνώση των εξελίξεων εκφράζουν απόλυτη βεβαιότητα ότι η ένταξη των δυτικών βαλκανίων στην ΕΕ, δεν πρόκειται να γίνει ούτε τα επόμενα 20 χρόνια. Η ΕΕ απλά ενδιαφέρεται να ελέγχει πολιτικά την περιοχή, να στηρίζει οικονομικά με το σταγονόμετρο και σε πλήρη αναντιστοιχία με τις πραγματικές ανάγκες της περιοχής . Η απόφαση μια αντιρωσική διακήρυξη ουσιαστικά , δεν αφήνει περιθώρια για αισιοδοξία.
Ιδού ένα δείγμα:


“Η ΕΕ επαναβεβαιώνει την απόλυτη και αδιαμφισβήτητη προσήλωσή της στην προοπτική προσχώρησης των Δυτικών Βαλκανίων στην Ευρωπαϊκή Ένωση και ζητεί την επιτάχυνση της διαδικασίας προσχώρησης με βάση αξιόπιστες μεταρρυθμίσεις από τους εταίρους, δίκαιες και αυστηρές προϋποθέσεις και την αρχή των ιδίων επιδόσεων, πράγμα που εξυπηρετεί τα συμφέροντα και των δύο πλευρών. Εκφράζει την ικανοποίησή της για την πρόοδο που έχουν σημειώσει οι εταίροι των Δυτικών Βαλκανίων όσον αφορά τις αντίστοιχες πορείες τους προς την προσχώρηση στην ΕΕ μετά τη σύνοδο κορυφής ΕΕ – Δυτικών Βαλκανίων στο Brdo τον Οκτώβριο του 2021. Ειδικότερα, η ΕΕ εκφράζει ικανοποίηση για τη διεξαγωγή των πρώτων διακυβερνητικών διασκέψεων με την Αλβανία και τη Βόρεια Μακεδονία”.  Ό,τι λέει επί χρόνια, μόνο η ημερομηνία αλλάξει…


Αν η Ελλάδα θέλει να καλύψει το χαμένο έδαφος και να λύσει προβλήματα οφείλει να αλλάξει ριζικά την εικόνα της στα βαλκάνια. Αυτή η κυβέρνηση δεν μπορεί, ούτε θέλει να το κάνει