Του Σωτήρη Σιδέρη

 
Aντί για προεκλογική περίοδο λίγων εβδομάδων, θα έχουμε εκλογικό κλίμα  αρκετών μηνών. Και μόνο αυτό το γεγονός καταρρίπτει εν ριπή οφθαλμού τη δήλωση του πρωθυπουργού  ότι παίρνει το “ρίσκο υπευθυνότητας” για εκλογές στο τέλος της τετραετίας . Ο Κυριάκος Μητσοτάκης επιδόθηκε σε ένα  ρεσιτάλ υποκρισίας  και πολιτικού καιροσκοπισμού   με αναγωγές  στις ελληνοτουρκικές σχέσεις. Η απάντηση του Αλέξη Τσίπρα “ποιος σας πιστεύει;” εξέφραζε σίγουρα όλους τους Έλληνες, αλλά ο Κυριάκος Μητσοτάκης,  ούτε για την αξιοπιστία του έχει ευαισθησίες, ούτε  για τις λεπτές αποχρώσεις του πολιτικού καιροσκοπισμού.  Ωστόσο υπάρχει ένα πολύ ενδιαφέρον παρασκήνιο που όχι μόνο ανατρέπει  τις επικοινωνιακές επινοήσεις  του πρωθυπουργού, αλλά προκαλεί και ερωτηματικά. Η σύγχυση του πρωθυπουργού και οι συνεχείς  ανατροπές των δικών του αποφάσεων δείχνουν ότι δεν έχει κανέναν ενδοιασμό να ενορχηστρώσει την υποταγή των ελληνοτουρκικών σχέσεων στις προσωπικές του εκλογικές ανάγκες. Ο Μητσοτάκης ισχυρίζεται ότι δεν θέλει εκλογές για να είναι σε θέση να αντιμετωπίσει προκλήσεις της Άγκυρας το καλοκαίρι. Όπως τις αντιμετώπισε το καλοκαίρι του Ουρούτς Ρέις το 2020; Δηλαδή το  Χειμώνα ή την άνοιξη , η Τουρκία θα είναι ήσυχη; επικίνδυνο σκεπτικό, γιατί η Τουρκία είναι απολύτως σταθερή στην επικινδυνότητά της χειμώνα-καλοκαίρι. ..

Ο σκακιστής του χάους

Άρα στα ελληνοτουρκικά δεν υπάρχει καμία αλλαγή.  Ο Κυριάκος Μητσοτάκης ανοίγει μια σκακιέρα μεγαλύτερη των δυνατοτήτων του και αυτό φέρνει χάος στο διπλωματικό παιχνίδι. Για παράδειγμα, αν ο πρωθυπουργός ένοιωθε έναν ελάχιστο βαθμό υπευθυνότητας και διπλωματικής  ενεργητικότητας, είχε υποχρέωση να ξεσηκώσει τον πλανήτη με τους άθλιους χάρτες του ηγέτη των Γκρίζων Λύκων Μπαχτσελί και να φέρει σε δύσκολη θέση την Τουρκία διεθνώς. Αφού δεν το κάνει ο Έλληνας πρωθυπουργός, θα το κάνει το Λουξεμβούργο, η Δανία, ή η Κροατία; Ο Μπαχτσελί, κάνει ότι κάνουν  όλοι οι φασίστες ανά τον κόσμο,αλλά η Ελλάδα του προσφέρει ασυλία αντί να τον κυνηγά σε όλο τον κόσμο μιας και είναι και κυβερνητικός εταίρος. Αλλά ούτε κυρώσεις, ούτε πολιτική πίεση,  ούτε καμπάνια κατά της Τουρκίας. Αν δεν μπορεί να αντιμετωπίσει τώρα τον Μπαχτσελί, με ποια κριτήρια θα μπορεί να τον αντιμετωπίσει του χρόνου;  Και τι θα κάνει που θα του είναι εμπόδιο οι εκλογές; ο καιροσκοπισμός πιάνει ταβάνι.  Και ο χειμώνας , πέραν των ελληνοτουρκικών θα είναι δύσκολος στην οικονομία, την ενέργεια, για όλη την κοινωνία και γι αυτό ευθύνεται και η κυβέρνηση του Κυριάκου Μητσοτάκη. Όπως έστρωσε θα κοιμηθεί.

Πέραν αυτών,  η Άγκυρα, έχει διαμηνύσει μέσω κατάλληλων διαύλων ότι το νέο και υπερσύγχρονο ερευνητικό πλοίο «Αμπντουλαχαμίντ Χαν», δεν θα προσεγγίσει τα χωρικά ύδατα , όπως είχε κάνει το Ουρούτς Ρέις, κάνοντας σουρωτήρι και τα κυριαρχικά δικαιώματα και την κυβέρνηση Μητσοτάκη,  ούτε θα δημιουργήσει ειδικές συνθήκες έντασης στο Αιγαίο, δηλαδή πέραν των όσων καταγράφονται σχεδόν κάθε ημέρα.  ΗΠΑ και ΝΑΤΟ έχουν επίσης διαμηνύσει στην Άγκυρα ότι δεν είναι ανεκτό άλλο μέτωπο, πλην της Ρωσίας.  Η ρητορική της Τουρκίας θα παραμείνει σε υψηλή ένταση, στην πράξη είναι υπό παρακολούθηση.
Το πρόβλημα του καλοκαιριού, αν προκύψει θα εντοπιστεί στην Ανατολική Μεσόγειο εντός της κυπριακής ΑΟΖ, όπου η Ελλάδα δεν πρόκειται να αντιδράσει γιατί επί κυβέρνησης Μητσοτάκη δεν αντιδρά ποτέ, πλην των γνωστών δηλώσεων.  Ενδέχεται επίσης να κινηθεί στα όρια της ελληνοαιγυπτιακής ΑΟΖ, αλλά δεν θα θέλει κρίση με το Κάιρο. Δηλαδή,   τα ελληνοτουρκικά προβλήματα θα είναι εδώ είτε με εκλογές , είτε όχι, όσο δεν υπάρχει διάλογος. Και στη γενική συνέλευση του ΟΗΕ το Σεπτέμβριο προβλέπεται μεγάλη κινητικότητα.  Ορισμένες επισημάνσεις:

H δήλωση του πρωθυπουργού για την ματαίωση(;) της προσφυγής σε εκλογές:

“Παίρνω το ρίσκο της σταθερότητας. Και αν αυτό έχει πολιτικό κόστος, ας το έχει. Αλλά ξέρω ότι αυτή τη στιγμή το να οδηγήσουμε τη χώρα σε πρόωρες εκλογές με τη “βόμβα” –το τονίζω– της απλής αναλογικής, με μια απρόβλεπτη Τουρκία απέναντί μας, δεν πιστεύω ότι είναι πράξη εθνικά υπεύθυνη, και αν αυτό με οδηγήσει στο να έχω ένα πολιτικό κόστος, γιατί θα πρέπει να διαχειριστώ έναν δύσκολο χειμώνα, ας είναι έτσι».
 Πρώτο. Κανείς δεν πιστεύει τη δήλωση αυτή. Οι πάντες θεωρούν ότι την επόμενη εβδομάδα ή αργότερα μπορεί να αλλάξει. Οπότε εκ των πραγμάτων ο κ. Μητσοτάκης, στην καλύτερη περίπτωση θα κάνει εκλογές σε λίγες εβδομάδες στην χειρότερη,  θα κρατήσει την Ελλάδα ένα χρόνο σε προεκλογική εκστρατεία. Οι εξαρτήσεις του  από συμφέροντα,  είναι τόσες πολλές και σύνθετες που του επιβάλλουν κινήσεις και αποφάσεις. Με απλά λόγια δεν αποφασίζει μόνος του. Ο Μητσοτάκης ξεκίνησε από την άνοιξη επίθεση κατά του ΣΥΡΙΖΑ κάνοντας λόγο για δημιουργία τοξικού κλίματος. Δεν του βγήκε, η πτώση συνεχίστηκε. Άλλαξε επίπεδο και συνέχισε με νέα επίθεση κατά του ΣΥΡΙΖΑ μεταφέροντας τη χώρα στο 2015. Δεν του βγήκε. Η τρίτη απόπειρα εμπλέκει την Τουρκία. Εννοείται ότι δεν θα του βγει,  θα εγκλωβιστεί και  η πτώση θα συνεχιστεί, αλλά είναι και εις βάρος της χώρας.

Δεύτερο. Η απλή αναλογική θα εξακολουθήσει να υπάρχει όποτε και να γίνουν εκλογές. Οι δεύτερες εκλογές, αν δεν σχηματιστεί κυβέρνηση θα γίνουν με ενισχυμένη αναλογική. Ο Μητσοτάκης δεν διαθέτει 200 ψήφους για να ψηφίσει εκλογικό νόμο που θα ανατρέψει την απλή αναλογική. Ο ίδιος ο Μητσοτάκης και το περιβάλλον του ισχυρίζονται ότι θα πάρει σε τρίτες εκλογές για να διεκδικήσει αυτοδυναμία. Όνειρα θερινής νυχτός. Αυτό είναι σχέδιο εξόδου του ιδίου. Και έχει την ίδια αξία που έχει και η δήλωσή του περί  ρίσκου υπευθυνότητας .

Τρίτο. Η πτώση της ΝΔ είναι μη αναστρέψιμη.  Η ΝΔ θα συζητούσε ήδη την επόμενη ημέρα μετά τον Κυριάκο Μητσοτάκη, αν ο ΣΥΡΙΖΑ δεν εμφάνιζε εικόνα  μικρής ανόδου.  Το πρόβλημα το έχει ο ΣΥΡΙΖΑ που προς το παρόν δεν έχει υψηλή συσπείρωση. Ο πρωθυπουργός γνωρίζει ότι η πτώση είναι μη αναστρέψιμη, αλλά κανείς δεν ξέρει που θα καθίσει το ποσοστό της ΝΔ, πόσο χαμηλά δηλαδή. Ο ΣΥΡΙΖΑ έπιασε πάτο τα προηγούμενα τρία χρόνια,  τώρα μόνο άνοδο θα έχει που θα αρχίσει να καταγράφεται με την επίσημη ανακοίνωση των εκλογών.

Τέταρτο. Ο πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ έχει δηλώσει πολλές φορές ότι δεν θέλει πρωθυπουργό τον Μητσοτάκη σε περίπτωση συνεργασίας. Άρα ο πρωθυπουργικός βίος τελειώνει με τις εκλογές. Προφανώς δεν θέλει και τον Τσίπρα, αλλά ούτε ο Τσίπρας τον θέλει, οπότε το λογικό είναι ο ΣΥΡΙΖΑ να επιδιώξει νέες εκλογές γιατί δεύτερη εμπειρία μετά τον Καμμένο θα είναι καταστροφική. Το ΠΑΣΟΚ εκτιμάται ότι θα διασπαστεί καθώς ένα τμήμα του θέλει τη ΝΔ, ένα άλλο όμως θέλει προοδευτική κυβέρνηση. Σε κάθε σενάριο , μετά τις εκλογές με την απλή αναλογική, το ΠΑΣΟΚ θα βρεθεί αντιμέτωπο με τίτλους τέλους.

Από το ΝΑΤΟ στον ΟΗΕ

       
 Το θέατρο του πρωθυπουργού έγκειται στην  αναφορά για την απρόβλεπτη Τουρκία .  Πρόκειται για  σχόλιο πολιτικής ρηχότητας που διακρίνει άλλωστε τον πρωθυπουργό. Ο Κυριάκος Μητσοτάκης,  είναι ο πρώτος πρωθυπουργός που προσπαθεί να εμπλέξει τις ελληνοτουρκικές σχέσεις στον εκλογικό αγώνα σε τέτοιο βαθμό. Κανείς άλλος πρωθυπουργός δεν το αποτόλμησε. Πολλοί στο παρελθόν επικαλέστηκαν εθνικούς λόγους για να προσφύγουν στις κάλπες, αλλά κανείς σε αυτό το επίπεδο. Ουσιαστικά ο Μητσοτάκης  μιμείται τον Ερντογάν που κατά κανόνα κάνει εκλογές με πολέμους και κρίσεις για να συσπειρώνει τους ψηφοφόρους του. Στην Ελλάδα όμως όπου η πολιτική σκέψη, ενίοτε επικρατεί των ενστίκτων,  η δήλωση του πρωθυπουργού  αποκαλύπτει και την ένδεια επιχειρημάτων και την ανευθυνότητά του .
Οι σχέσεις με την Τουρκία μπορεί να χειροτερέψουν ανά πάσα στιγμή και τον Σεπτέμβριο και φυσικά  αργότερα, όταν ο Ερντογάν αποφασίσει να πάει σε εκλογές ή γιατί νοιώθει πολύ ισχυρή, ή γιατί αυτό είναι το σχέδιό της. Άρα τίποτα δεν εγγυάται, το αντίθετο μάλιστα ότι τον Σεπτέμβριο ή τον Οκτώβριο θα έχουμε κρίση με την Άγκυρα , ενώ λίγους μήνες αργότερα θα είναι καλύτερα τα πράγματα.

       
Στο ΝΑΤΟ ανέμεναν όλοι ότι ο Ερντογάν θα έθετε επίσημα ζήτημα νησιών, τελικά φαίνεται ότι η παρουσία Μπάιντεν και η συμφωνία με την Σουηδία και την Φινλανδία τον οδήγησαν σε μικρό μορατόριουμ. Οι εκτιμήσεις διπλωματικών παραγόντων κάνουν λόγο για πολλούς δύσκολους μήνες. Ένας νέος κύκλος είναι πιθανό να ανοίγει κατά την διάρκεια της γενικής συνέλευσης του ΟΗΕ, όπου η Τουρκία μπορεί να κλιμακώσει επικίνδυνα την πολιτική της για τα νησιά, καταθέτοντας μάλιστα χάρτες και διεκδικήσεις . Το πρόβλημα για την Ελλάδα και τον Κυριάκο Μητσοτάκη δεν είναι ότι η χώρα μπορεί να βρίσκεται σε προεκλογική περίοδο, αλλά ότι δεν έχει σχέδιο αναχαίτισης της τουρκικής πολιτικής. Κατά την πρωθυπουργία του  οι ελληνοτουρκικές σχέσεις επιδεινώθηκαν δραματικά και η Αθήνα ως απάντηση πάγωσε τον διάλογο,  με τον Ερντογάν να απαντά με προσωπικό εμπάργκο στον Έλληνα πρωθυπουργό. Ο ένας θρέφει τον άλλο δηλαδή. Υπό αυτό το πρίσμα η Τουρκία δεν θα γίνει λιγότερο επιθετική, ούτε θα αλλάξει κάτι μέσα σε εβδομάδες ή μήνες, γιατί έχει σχέδιο. Ο Μητσοτάκης δεν έχει σχέδιο για την Τουρκία και αντί να εργαστεί πάνω στην τακτική του ενόψει της γενικής συνέλευσης του ΟΗΕ, εργάζεται πάνω σε ένα σχέδιο εργαλειοποίησης των ελληνοτουρκικών σχέσεων. Αν αυτό είναι ρίσκο υπευθυνότητας, πάει για νόμπελ ψεύδους...