Κώστας Βενιζέλος

Στόχος της Τουρκίας είναι να καταστεί κυρίαρχη ναυτική δύναμη στην περιοχή. Κι αυτό θέλει να το επιτύχει καθιστώντας την κατεχόμενη Κύπρο μεγάλη στρατιωτική βάση. Τόσο το στρατιωτικό αεροδρόμιο του Λευκόνοικου, που λειτουργεί όσο και δυο άλλες βάσεις που έχουν σχεδιαστεί, σε Μπογάζι και Καρπασία, όλες υπάγονται στο Τουρκικό Πολεμικό Ναυτικό.
Είναι πρόδηλο από τις κινήσεις που γίνονται, ότι η Άγκυρα επιδιώκει να διαμορφώσει συνθήκες στρατηγικού ελέγχου της περιοχής, χρησιμοποιώντας στο έπακρο την κατεχόμενη περιοχή. Με πρώτο βήμα την αύξηση της επιρροής της, επιχειρεί να δημιουργήσει ένα μόνιμο στρατιωτικό ορμητήριο στο νησί. Αυτή η παρουσία θεωρεί πως θα της διασφαλίσει έλεγχο των θαλάσσιων διαδρομών και θα διευρύνει ζωτικό χώρο για τα συμφέροντα της.

Το Λευκόνοικο

Προ ημερών η αποσχιστική οντότητα, με μια τυπική διαδικασία, «παραχώρησε» το παράνομο αεροδρόμιο του κατεχόμενου Λευκόνοικου στον κατοχικό στρατό, ο οποίος ειρήσθω εν παρόδω, το χρησιμοποιεί ήδη. Ο κατοχικός ηγέτης, Ερσίν Τατάρ, με αφορμή την απόφαση παραχώρησης στον στρατό κατοχής του αεροδρομίου, υποστήριξε πως τούτο έγινε για λόγους ασφαλείας υπό το φως των εξελίξεων στην Ανατολική Μεσόγειο!
Η αναβάθμιση του αεροδρομίου, που γίνεται βαθμηδόν, από το Σεπτέμβριο του 2018, στόχο έχει- σύμφωνα και με δημοσιεύματα στα κατεχόμενα- να καταστεί η πρώτη στρατιωτική βάση της Τουρκίας στην Ανατολική Μεσόγειο. Το αεροδρόμιο κατασκευάστηκε το 1986 με τα πρότυπα του ΝΑΤΟ και ήδη λειτουργεί ως κέντρο των μη επανδρωμένων αεροσκαφών (İHA) και των μη επανδρωμένων εξοπλισμένων αεροσκαφών (SİHA). Το αεροδρόμιο κατασκευάστηκε σε έκταση 2.890 στρεμμάτων γης, διαθέτει δίαυλο μήκους 2.850 μέτρων, που είναι κατάλληλος για προσγείωση και απογείωση κάθε τύπου αεροσκάφους. Έχει αναφερθεί στο παρελθόν πως ο στόχος είναι να σταθμεύουν μόνιμα και μαχητικά αεροσκάφη, πλην όμως τούτο ακόμη δεν έχει γίνει. Σημειώνεται πως η βάση του Λευκόνοικου διευκολύνει την τουρκική πολεμική αεροπορία για επιχειρήσεις στην περιοχή, χωρίς να χρειάζεται ανεφοδιασμός.

    • Ο Τούρκος απόστρατος υποπτέραρχος Μπεγιαζίτ Καρατάς (Beyazit Karataş), προέβλεψε ότι το αεροδρόμιο θα καταστεί πιο σύγχρονο με τις εργασίες συντήρησης και επισκευής του προσθέτοντας ότι η Τουρκία είχε από πριν στόχο να δημιουργήσει ναυτική βάση και να παρέχει υποστήριξη συντήρησης επισκευής-ανεφοδιασμού στα πλοία της που εκτελούν καθήκοντα στην περιοχή.
Σε σχέση με τη δραστηριότητα των μη επανδρωμένων αεροσκαφών αυτή είναι συνεχής και πολύ συχνή. Η Κυπριακή Δημοκρατία καταγγέλλει με επιστολές της- διαβήματα στα Ηνωμένα Έθνη την τουρκική παράνομη δραστηριότητα, ώστε αυτή να καταγράφεται.

Η ναυτική βάση Μπογάζι

 Η ναυτική βάση στο Μπογάζι έχει σχεδιαστεί, αλλά ακόμη δεν φαίνεται να έχει ξεκινήσει η κατασκευή της. Έχουν γίνει, ωστόσο, όλα τα προκαταρκτικά, όπως η περίφραξη του χώρου και η μέτρηση του βυθού. Σημειώνεται ότι ο Τούρκος υπουργός Άμυνας, τον περασμένο Δεκέμβριο, είχε αναφέρει πως η κατοχική δύναμη δεν έχει ανάγκη ναυτικής βάσης και πως θα κατασκευαστεί μια αποβάθρα ( σε υφιστάμενο παλιό λιμάνι) για να διευκολύνεται η προσέγγιση πλοίων. Αναφέρθηκε ειδικά στο μεγαλύτερο πολεμικό πλοίο της Τουρκίας, το TCG Anadolu. Ωστόσο, η απόφαση για την κατασκευή έχει ληφθεί, ενδεχομένως για κάποιους λόγους να μην θεωρείται τώρα άμεσης προτεραιότητας η έναρξη των εργασιών.
    • Υπενθυμίζεται συναφώς ότι η διοίκηση του κατοχικού στρατού, τον Δεκέμβριο του 2019, όταν το θέμα τέθηκε από το ψευδοβουλευτή του ΡΤΚ, Ακανσόϊ, είχε απαντήσει, μέσω του κατοχικού καθεστώτος, ότι στην συγκεκριμένη περιοχή «προγραμματίζεται νέο κτίριο- αρχηγείο και νέες βάσεις. Έχουν ληφθεί οι απαραίτητες άδειες και εγκρίσεις. Στο υφιστάμενο έργο δεν έχει προγραμματιστεί αποθήκη πυρομαχικών».
Η βάση στο Μπογάζι εκτιμάται ότι θα αυξήσει περαιτέρω την ικανότητα ταχείας ανάπτυξης των δυνάμεων και να επιταχύνει την συντήρηση, την επισκευή και την υποστήριξη εφοδιασμού, επιτρέποντας παράλληλα τη μακροπρόθεσμη ανάπτυξη ναυτικών και αεροπορικών στοιχείων, με σκοπό την εξυπηρέτηση των στόχων της Τουρκίας στην ευρύτερη περιοχή.

Ραντάρ στην Καρπασία

Στις 23 Ιανουαρίου 2024 έγινε στην Άγκυρα η τελετή υπογραφής του «σχεδίου εγκατάστασης του συστήματος υπηρεσιών κυκλοφορίας πλοίων», που ως γνωστό θα τοποθετηθεί στην κατεχόμενη Καρπασία. Για τον σκοπό αυτό, το ΕΒΚΑΦ έχει ενοικιάσει στον κατοχικό στρατό 108 στρέμματα στην περιοχή Τέμπλος, στο Ακρωτήρι του Αποστόλου Ανδρέα.  Ο γενικός διευθυντής της εταιρείας αμυντικής βιομηχανίας HAVELSAN, Μεχμέτ Ακίφ Νατζάρ, ανέφερε κατά την τελετή υπογραφής ότι θα ανεγερθούν ένα κέντρο υπηρεσίας κυκλοφορίας πλοίων και τρεις σταθμοί παρακολούθησης της κυκλοφορίας στα κατεχόμενα, ενώ θα ενσωματωθούν και δύο σταθμοί με σύστημα αυτόματης αναγνώρισης και ένας σταθμός ραντάρ. Περαιτέρω ανέφερε πως το σύστημα θα υποστηρίζεται και θα παρακολουθείται μέσω του Κέντρου υπηρεσιών Κυκλοφορίας Πλοίων της Μερσίνας, το οποίο ήδη λειτουργεί.

Η εγκατάστασης του ραντάρ αποσκοπεί στο να  παρακολουθεί την κίνηση στη θάλασσα και στον αέρα. Το ραντάρ θα ενισχύει τις δυο άλλες βάσεις Λευκονοίκου, που λειτουργεί και του Μπογαζιού, που έχει σχεδιαστεί και θα κατασκευαστεί ενώ θα έχει- όπως αναφέρθηκε από τουρκικής πλευράς- σχέση με τη δραστηριότητα των σκαφών που εμπλέκονται και στα ενεργειακά.
Είναι πρόδηλο ότι η κατοχική δύναμη προσπαθεί, στη βάση ενός σχεδιασμού να αξιοποιήσει στο έπακρο τη στρατηγική σημασία της Κύπρου και να τη χρησιμοποιήσει ως μόνιμη στρατιωτική βάση. Είναι προφανές πως η συνεχής αναβάθμιση των στρατιωτικών υποδομών και η δημιουργία νέων, είναι μια διαδικασία σε εξέλιξη. Και ο στόχος δεν είναι μόνο η Ανατολική Μεσόγειος, αλλά και η Αφρική κι όχι μόνο.  Είναι ένα γεωπολιτικό στοίχημα για την κατοχική δύναμη.

Κινήσεις που δημιουργούν κλίμα αποσταθεροποίησης

Οι τουρκικές κινήσεις σε στρατιωτικό και γεωπολιτικό επίπεδο, στην Κύπρο και στην περιοχή, συνδέονται άρρηκτα και με τις ενέργειες που γίνονται επί του εδάφους, στην κατεχόμενη περιοχή του νησιού. Δεν μπορεί σε καμία περίπτωση να θεωρούνται τυχαίες οι ενέργειες που διαδραματίζονται, για παράδειγμα, στην περίκλειστη περιοχή της Αμμόχωστου, στην οποία άρχισε σταδιακά ο εποικισμός της. Ούτε τυχαία θεωρείται η προέλαση των κατοχικών δυνάμεων στη νεκρή ζώνη αλλά και η συστηματική προσπάθεια για την ισλαμοποίηση των κατεχομένων. Πρόκειται για κινήσεις, που εντάσσονται σε ένα ευρύτερο σχεδιασμό, που υλοποιείται βαθμηδόν. Πρόκειται για κομμάτια του ίδιου πάζλ. Κι αυτό επιβεβαιώνεται συνεχώς.

Είναι ξεκάθαρο ότι οι στρατιωτικές βάσεις που δημιουργεί η Τουρκία  στο νησί ενισχύουν περαιτέρω τη στρατιωτικοποίηση  και σε συνδυασμό και τις ενέργειες επί του εδάφους, διαμορφώνουν σκηνικό αποσταθεροποίησης. Είναι προφανές πως η τουρκική στάση και συμπεριφορά στέλνει το μήνυμα ότι δεν αποτελεί προτεραιότητα της κατοχικής πλευράς το Κυπριακό ούτε και οι όποιες πρωτοβουλίες αναμένονται αυτή την περίοδο από πλευράς των Ηνωμένων Εθνών.

Σε αυτό το κλίμα, συνεπώς, αναμένεται στο νησί και η νέα απεσταλμένη του Γενικού Γραμματέα των Ηνωμένων Εθνών στο Κυπριακό, Μαρία Άνχελ Ολγκίν Κουεγιάρ. Η Κολομβιανή πρώην υπουργός Εξωτερικών της χώρας της, στην πρώτη κάθοδο της στην περιοχή, θα αντιμετωπίσει, πέραν από το γεγονός ότι η  κατοχική πλευρά επιμένει σε λύση δυο κρατών, κι ένα περιβάλλον το οποίο θα είναι άκρως αρνητικό. Κι αυτό γιατί μπορεί ο εκπρόσωπος του ΟΗΕ στο νησί, Κόλιν Στιούαρτ,  να συγκαλύπτει τις τουρκικές ενέργειες για επιβολή νέων τετελεσμένων, ωστόσο, σε μια νέα προσπάθεια αυτά τα γεγονότα δεν μπορούν να υποβαθμίζονται.  Ούτε και να κρύβονται κάτω από το χαλί. Η πρώτη περιοδεία Κουεγιάρ στην Κύπρο και την περιοχή θα είναι δύσκολη και ανηφορική και μάλλον αυτό θα το γνωρίζει από τις πρώτες επαφές που έκανε στη Νέα Υόρκη. Το ζητούμενο είναι πώς θα ενεργήσει μετά το τέλος της πρώτης καθόδου της στην περιοχή.

*** Από τον Φιλελεύθερο Κύπρου