του Σωτήρη Σιδέρη



Είναι κοινό μυστικό ότι μια νέα αρχιτεκτονική δρομολογείται για την περιοχή της Μεσογείου και της ευρύτερης Μέσης Ανατολής. Η διαφαινόμενη επιστροφή των ΗΠΑ ή τουλάχιστον η ενεργός ανάμειξή της επιταχύνει τις διεργασίες.  Άξονες ιχνογραφούνται μέσω αναδιάταξης των συμμαχιών με πρωταγωνιστή το Ισραήλ και αρκετές αραβικές χώρες, ενώ η Γαλλία και η Τουρκία εκδηλώνουν τις φιλοδοξίες τους. Η Τουρκία επιχειρεί να πείσει χώρες της δύσης ότι είναι η ίδια που μπορεί να αποτελέσει τον πυλώνα αυτής της αρχιτεκτονικής, αρκεί η ΕΕ και το ΝΑΤΟ, κυρίως οι ΗΠΑ να στηρίξουν τα οραματικά σχέδιά της, αλλά η εμπιστοσύνη έχει διαρραγεί και αποτελεί γρίφο .

Η Ελλάδα βρίσκεται περίπου στο πουθενά από πλευράς διάγνωσης και σχεδιασμού, αδυνατεί να κατανοήσει την δυναμική των αλλαγών και να συνδιαμορφώσει τη νέα γεωπολιτική πραγματικότητα συμμετέχοντας στις διεργασίες με ιδέες , προτάσεις και πολιτικές πρωτοβουλίες. Η Αθήνα βλέπει ότι τα πράγματα αλλάζουν, αλλά παραμένει δυσκίνητη. Είναι θετικό ότι συμμετέχει στα τριμερή σχήματα συνεργασιών , αλλά αυτά θα ξεπεραστούν από την δυναμική των εξελίξεων και θα αφομοιωθούν από μεγαλύτερα.  Ο Υπουργός Εξωτερικών Νίκος Δένδιας με άρθρο του στα ΝΕΑ στις 5 Δεκεμβρίου λέει ότι η Τουρκία θέλει μια νέα Γιάλτα δηλαδή μια ζώνη υπό την επιρροή της, από τον Καύκασο μέχρι την ανατολική Μεσόγειο,  αλλά δεν λέει τι ακριβώς θέλει ο ίδιος για την Ελλάδα, μια θέση μάλλον μοιρολατρική . Η Τουρκία μπορεί να θέλει, αλλά δεν μπορεί χωρίς ισχυρούς συμμάχους να πετύχει τίποτα και εκεί είναι το κλειδί των διεργασιών.
          

  Η ελληνική κυβέρνηση



Ο Δένδιας περιγράφει τις  τελευταίες εξελίξεις ενόψει της συνόδου κορυφής της ΕΕ, αλλά αυτή είναι διαχείριση μιας πτυχής, της ελληνοτουρκικής, γιατί, τόσο η ΕΕ, όσο και το ΝΑΤΟ συζητούν την διαμόρφωση μιας νέας συνολικής στρατηγικής για την περιοχή .  Μια νέα Γιάλτα προυποθέτει ότι οι παγκόσμιοι παίκτες θα δεχθούν την Τουρκία στο τραπέζι για να μοιράσουν τις ζώνες επιρροής. Άσχετα αν αυτό συμβεί ή όχι, το πρόβλημα για την Ελλάδα είναι ότι ο Υπουργός Εξωτερικών δεν λέει λέξη για το πώς μπορεί να παρέμβει η χώρα μας.
 Η διαρκής επίκληση του διεθνούς δικαίου φαίνεται ότι αντικαθιστά την ανάγκη της χώρας να αποκτήσει στρατηγικό σχέδιο στην εξωτερική πολιτική και την πολιτική ασφάλειας. Ο πρώην πρωθυπουργός όμως Αντώνης Σαμαράς με πιο προωθημένο άρθρο από αυτό του Δένδια υποστηρίζει ότι πράγματι οδεύουμε προς μια νέα αρχιτεκτονική στην περιοχή και θεωρεί ότι η Ελλάδα πρέπει να στοιχηθεί με τη Γαλλία που μπορεί να ηγηθεί ενός τέτοιου σχεδίου. Ουσιαστικά ο Σαμαράς επιφυλάσσει τον ρόλο της ουράς για την Ελλάδα. Επέκταση του ΝΑΤΟ με ένταξη σε αυτό της Αιγύπτου, της Κύπρου και του Ισραήλ επικεφαλής η Γαλλία και κάπου εκεί μέσα η Ελλάδα.

Και οι δύο πολιτικοί της ΝΔ  επιβεβαιώνουν την πολιτική των αντιφάσεων και της αδυναμίας της παράταξής τους να χαράξει  ένα πολιτικό σχέδιο μακράς πνοής με την Ελλάδα να έχει συμμετοχικό ρόλο και όχι ρόλο κομπάρσου. Επιβεβαιώνουν επίσης ότι  η ρηχή διαχρονικά πολιτική του κόμματός τους δεν είναι σε θέση να κατανοήσει έναν ουσιαστικό ρόλο για την Ελλάδα. Αυτός δε, που απουσιάζει εντελώς από κάθε συζήτηση είναι ο  πρωθυπουργός. Μηδέν εις το πηλίκον….

       

Οι πυλώνες της νέας αρχιτεκτονικής



Η ιστορική Γιάλτα διαμορφώθηκε κατά την διάρκεια του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου με νικητές και ηττημένους. Εδώ πρόκειται για κάτι άλλο. Η μεγάλη νικήτρια του πολέμου οι ΗΠΑ διαμόρφωσαν τον δυτικό κόσμο υπό την ηγεσία τους. Σήμερα οι ΗΠΑ ακόμη και αν επιχειρήσουν να μειώσουν τις συνέπειες που αφήνει πίσω του ο Τραμπ, δεν θα επανέλθουν πλήρως γιατί και η ισχύς τους δεν είναι πλέον ίδια . Θέλουν να αφήσουν διάδοχο σχήμα και όχι διάδοχη χώρα –χωροφύλακα γιατί δεν είναι καμία τόσο ισχυρή. Είναι η Γαλλία , το Ισραήλ, η Αίγυπτος  και η Τουρκία που διεκδικούν ρόλο . Αλλά όλες οι χώρες αυτές δεν έχουν καλές σχέσεις με την Τουρκία και δεν την θέλουν στα πόδια τους, όσο η Άγκυρα του Ερντογάν θεωρεί ότι το δόγμα της Γαλάζιας Πατρίδας , η επέκταση της δηλαδή της Τουρκίας μπορεί να γίνει αποδεκτό πέραν της Άγκυρας. Γι αυτό υπάρχει η ανησυχία, ότι στο τέλος η Ελλάδα και η Κυπριακή Δημοκρατία θα είναι οι χώρες που θα πιεστούν από την Τουρκία για υποχωρήσεις και μια νέα συνθήκη.
Στο διπλωματικό επίπεδο, το Ισραήλ κυριολεκτικά αλλάζει την ιστορία . Για το Ισραήλ υπάρχει μια νέα διπλωματική  Γιάλτα , αλλά δικής του πολιτικής  έμπνευσης. Είναι  μια τεράστια πολιτική αλλαγή καθώς οι συμμαχίες που δρομολογεί με το Μπαχρέιν, την Σαουδική Αραβία, τα Εμιράτα, την Αίγυπτο, την Ιορδανία, τους Κούρδους δημιουργεί έναν βαθύ άξονα μέσα στον Αραβικό κόσμο που «διχοτομεί» τις πολιτικές της Τουρκίας και του Ιράν στην περιοχή. Εξασφαλίζοντας ασφαλή σύνορα προς τον αραβικό κόσμο και στήριξη από τον δυτικό κόσμο, την ΕΕ, το ΝΑΤΟ και τις ΗΠΑ και έχοντας άριστες σχέσεις με την Ρωσία και την Αίγυπτο, το Τελ Αβίβ έχει ήδη υπερκεράσει την γαλλική διπλωματία. Τα τριμερή σχήματα με την Ελλάδα και την Κύπρο ήταν χρήσιμα στο Ισραήλ, γιατί πάνω σε αυτά θα περιμένει τον δυτικό κόσμο να οικοδομήσει τη νέα αρχιτεκτονική ασφάλειας.

         

  Η Ελλάδα να επισπεύσει….



Η Ελλάδα πρέπει να εναρμονιστεί με το νέο περιβάλλον. Να αναλάβει πρωτοβουλίες ώστε σε στρατιωτικό επίπεδο να σχηματιστεί μια συμμαχία κοινών αμυντικών στόχων και να διαθέτει δυνάμεις για την επίτευξή τους. Να προτείνει την θεσμοθέτηση συνόδων κορυφής των μεσογειακών και αραβικών χωρών που μετέχουν στον σχεδιασμό. Να προωθούνται κοινά νομοθετήματα υπέρ του σεβασμού των συνόρων, την αντιμετώπιση της τρομοκρατίας, την ιδεολογική αντιπαράθεση με τον φονταμενταλισμό. Να προτείνει την ίδρυση ενός νέου συστήματος συλλογικής ασφάλειας για την περιοχή ανεξάρτητου αλλά σε συνεργασία με τον ΟΗΕ ώστε να υπάρχει ένας σοβαρός μηχανισμός αποτροπής περιφερειακών συγκρούσεων ή και επίλυσης διαφορών. Που επίσης θα συνεργάζεται για την αντιμετώπιση των συνεπειών της κλιματικής αλλαγής, την συνεργασία και θα επιβάλλει το διεθνές δίκαιο ως μέσο επίλυσης των διενέξεων. Πολλές ακόμη ιδέες θα μπορούσαν να βρουν πρόσφορο έδαφος , γιατί το κενό ιδεών και πρωτοβουλιών είναι τεράστιο και αυτό είναι που δημιουργεί το έδαφος για να εμφανίζεται η Τουρκία ως απειλή για την σταθερότητα.


Σε τέτοια συνεργατικά σχήματα δεν μπορεί η Τουρκία να εμμείνει στην πολιτική της, δηλαδή μας αφορά η θέση της Τουρκίας.  Η Γαλάζια Πατρίδα θα φαντάζει ως απλός καιροσκοπισμός και θα χαθεί . Θα είναι αναγκασμένη η Άγκυρα να αλλάξει συμπεριφορά. Αλλά και η ΕΕ και οι ΗΠΑ και το ΝΑΤΟ θα πρέπει να απαντήσουν άμεσα στο πως βλέπουν το μέλλον των σχέσεων με την Τουρκία. Αν δηλαδή θα θελήσουν να την εντάξουν σε  μια νέα αρχιτεκτονική, ή θα επιλέξουν να την κρατούν στον προθάλαμο , όπως γίνεται επί χρόνια με την ΕΕ. Αφού απαντηθεί το ερώτημα και από την Ελλάδα φυσικά, τα επόμενα βήματα πρέπει να είναι γρήγορα, αποφασιστικά και σχεδιασμένα .  Οι συνομιλίες που προωθούνται για το Κυπριακό ίσως αποδειχθούν ιστορικές υπό αυτή την οπτική και πρέπει να εντατικοποιηθεί και να αποσαφηνιστεί τι θέλει η Λευκωσία και η Αθήνα, πριν οδηγηθούμε σε απρόσμενες εξελίξεις.
Και για να είμαστε δίκαιοι, το μοναδικό κόμμα που έχει τοποθετηθεί έστω συγκρατημένα και έχει κάνει σωστή διάγνωση   για τις εξελίξεις στην περιοχή, είναι ο ΣΥΡΙΖΑ με την πρόσφατη τοποθέτηση του Αλέξη Τσίπρα, αλλά είναι προφανές ότι απαιτείται περισσότερη δράση.
Πριν γίνουμε ουραγός των εξελίξεων  και χαθεί ο ορίζοντας…

Απόψεις

Ειδικού Συνεργάτη Η συνάντηση των Υπουργών Εξωτερικών ΗΠΑ-Τουρκίας συνοδεύτηκε με εκτενείς συνομιλίες μεταξύ αξιωματούχων των δύο χωρών, σχετικά με την Ουκρανία, τη Γάζα, τη Συρία και το Νότιο Καύκασο. Σύμφωνα με τον τουρκικό... πλήρες κείμενο
Άρης Χατζηστεφάνου Το να είσαι υπεύθυνος ειδικού τμήματος του FBI για την πάταξη της αναρχίας στις ΗΠΑ ακούγεται σαν τη μεγαλύτερη αργομισθία στην Ιστορία. Παρ' όλα αυτά, το ομοσπονδιακό γραφείο ερευνών έχει αυξήσει τους... πλήρες κείμενο
Του Στράτου Βαλτινού Πάντα υπήρχαν οι πρόθυμοι στην πολιτική να συμπορευθούν ακόμη και με την πιο σκοτεινή πλευρά της εκκλησίας, όπως πάντα υπήρχαν οι οπαδοί της κοσμικότητας, ανεξάρτητα από κόμματα και ιδεολογικές τάσεις.... πλήρες κείμενο
Του Στράτου Βαλτινού Η καταθλιπτική εικόνα της τεράστιας αίθουσας του Ταε Κβο Ντο όπου διεξάγεται το 4ο συνέδριο του ΣΥΡΙΖΑ αποτυπώνει και τον εκφυλισμό του κόμματος αυτού. Άδεια αίθουσα, γεμάτοι διάδρομοι , δρόμοι και παράδρομοι,... πλήρες κείμενο
Του Στράτου ΒαλτινούΟ Αλεξέϊ Ναβάλνι πέθανε σε μια φυλακή της Αρκτικής, θύμα ενός δικτάτορα που δεν ανέχεται την κριτική και την αμφισβήτηση. Τυραννικά καθεστώτα που στηρίζονται από τη Δύση εξοντώνουν χιλιάδες. Είναι ο... πλήρες κείμενο
Του Στράτου Βαλτινού Ο Αλέκος Φλαμπουράρης δεν είναι ο οποιοσδήποτε. Είναι ο εκσκαφέας του κομματικού υπεδάφους και ιδανικός στη δημιουργία μηχανισμών. Η αποχώρησή του από την Πολιτική Γραμματεία του ΣΥΡΙΖΑ μετά από λεκτικό... πλήρες κείμενο