Του Σωτήρη Σιδέρη


Είχε δεν είχε   δίκιο το Παρίσι στο επεισόδιο μεταξύ τουρκικής φρεγάτας και γαλλικού πολεμικού πλοίου, δεν ανέχεται να μην γίνεται πιστευτό , έστω και για λόγους γοήτρου. Και αφού δεν πείστηκαν οι εταίροι ότι έχει δίκιο απέσυρε, έστω προσωρινά τη ναυτική της δύναμη που συμμετέχει στην αποστολή του ΝΑΤΟ με το όνομα “Sea Guardian”, η οποία βρίσκεται στα ανοιχτά της Λιβύης.. Είναι ένα μήνυμα έντασης που προκαλεί νευρική κρίση στο ΝΑΤΟ.
 Είναι γνωστό εδώ και μήνες στο πολιτικό παρασκήνιο ότι ο Μακρόν θα πάει μέχρι τέλους την ένταση  με την Τουρκία και στο ΝΑΤΟ και στην ΕΕ,  γιατί θέλει να κερδίσει την ατζέντα της Λεπέν, να την διαχειριστεί ο  ίδιος και να συσπειρώσει τη γαλλική δεξιά, την ακροδεξιά και μέρος των εξαφανισμένων ούτως ή άλλως σοσιαλιστών γύρω από το πρόσωπό του.

Μόνο έτσι θα κερδίσει τις εκλογές. Και η Τουρκία πλέον,  είναι και γεωπολιτικός στόχος και πολιτικός. Αλλά πλέον ο Μακρόν  δεν είναι ο μόνος. Και άλλοι Ευρωπαίοι ηγέτες εξοργισμένοι από την υποκίνηση των Τούρκων μεταναστών από το καθεστώς Ερντογάν, όπως ο Κούρτς της Αυστρίας, ενισχύουν τον Μακρόν. Η Μέρκελ θα κάνει τον διαιτητή και η Ελλάδα αναζητά ακόμη τι θα κάνει και  στην ΕΕ και  στην Λιβύη.
Μετά τον Χάφταρ, ο ΥΠΕΞ Ν. Δένδιας, επέλεξε τον πρόεδρο της βουλής Σάλεχ για σύμμαχο. Τα ρήγματα όμως στην Ανατολική Μεσόγειο μεγαλώνουν, η Ρωσία είναι η μεγάλη παράμετρος. Ο Τράμπ κάνει ότι μπορεί να στηρίξει τον Ερντογάν,  καθώς διαφαίνεται η ήττα στις εκλογές. Το ΝΑΤΟ είναι σχεδόν σε νευρική κρίση και το σκηνικό φαίνεται να αλλάζει ραγδαία .
Πληροφορίες αναφέρουν ότι εντός του ΝΑΤΟ επικρατεί το απόλυτο πολιτικό χάος. Η αμερικανική αντιπροσωπεία προσπαθεί να καταλάβει με πολύ κόπο τι ακριβώς θέλει ο Τραμπ για να συνθέσει κάποιες θέσεις. Αλλά αυτό που θέλει ο Τραμπ έρχεται σε αντίθεση με τους παραδοσιακούς πυλώνες των ΗΠΑ στο ΝΑΤΟ όπως είναι τα υπουργεία Άμυνας,  με συνέπεια ανώτατοι  Αμερικανοί αξιωματικοί να βρίσκονται σε πλήρη σύγχυση. Πολλές αποστολές της Συμμαχίας παραπαίουν χωρίς κατευθύνσεις, τα δόγματα ασφαλείας του ΝΑΤΟ βυθίζονται, είτε στην αδράνεια, είτε υποχωρούν δραματικά από το Αφγανιστάν μέχρι τη Μεσόγειο και την Ευρώπη με την αποχώρηση από τη Γερμανία. Με απλά λόγια η παγκόσμια αρχιτεκτονική ασφαλείας διαλύεται.
Η Ελλάδα ούτως ή άλλως είχε σοβαρό πρόβλημα με το ΝΑΤΟ εδώ και δεκαετίες. Είναι η στιγμή όμως λόγω της έντασης που προκαλεί η Τουρκία να αναλάβει δράση και να ακυρώσει την φιλοτουρκική πολιτική, καθώς η αναζήτηση συμμαχιών είναι πλέον πιο εύκολη. Η Γαλλία θα εμμείνει απωθώντας την Τουρκία , κάτι που θα γίνει πολύ πιο εμφανές αν ηττηθεί ο Τραμπ στις εκλογές. Ο Μακρόν δεν προωθεί μόνος του αυτή την ατζέντα. Έχει μιλήσει και με τις ΗΠΑ και με τον Πούτιν, φυσικά με την Μέρκελ, στηρίζει την Ελλάδα και τώρα θέλει να δημιουργήσει ένα αντιτουρκικό μέτωπο.  Όλα αυτά προκαλούν τριγμούς. Το ΝΑΤΟ λοιπόν, όχι απλά δυσλειτουργεί αλλά διέρχεται ιστορικού μεγέθους κρίση και τώρα θα διαφανεί ότι η Τουρκία μπορεί μεν να κάνει παιχνίδι, αλλά υπάρχουν και πιο ισχυροί παίκτες. Υπό τον όρο φυσικά ότι η Γαλλία θα πάει πράγματι μέχρι τέλους.

           

Ο χορός της αρκούδας

Με αφορμή επιθέσεις που δέχθηκαν Κούρδοι σε συγκέντρωση στη Βιέννη από φανατικούς Τούρκους εθνικιστές η αυστριακή κυβέρνηση εξαπολύει σχεδόν καθημερινά  επιθέσεις κατά της Άγκυρας για χειραγώγηση και εργαλειοποίηση των Τούρκων σε ξένο έδαφος. Πρόκειται για μια παλιά υπόθεση που έχει απασχολήσει όλη την Ευρώπη και μάλιστα πριν από λίγα χρόνια η Ολλανδία είχε απαγορεύσει την είσοδο σε Τούρκους αξιωματούχους που ήθελαν να μιλήσουν σε προεκλογική συγκέντρωση. Τώρα η υπόθεση αυτή εξελίσσεται σε σκληρό ροκ καθώς η Αυστρία είναι αρνητική στην αναβάθμιση των σχέσεων ΕΕ –Τουρκίας και αυτό θα φανεί και στις διαπραγματεύσεις που θα γίνουν .

Οι σχέσεις Ρωσίας –Τουρκίας είναι γνωστό ότι απέκτησαν στρατηγική σημασία για την ευρύτερη περιοχή όταν ο Ερντογάν αποστασιοποιήθηκε από το Ισραήλ και τις ΗΠΑ και προσέγγισε τη Μόσχα. Ο Πούτιν στήριξε την Τουρκία στη δημιουργία ζώνης ασφαλείας στην Συρία, μικρότερη απ ότι ήθελε ο Ερντογάν αλλά έγινε. Η Μόσχα είναι σχεδόν αδιάφορη για τις οριοθετήσεις  ΑΟΖ στην Ανατολική Μεσόγειο και δεν θέλει να γίνει τίποτα για να πουλά το δικό της αέριο. Και στην Λιβύη, όταν ο Πόύτιν εγκατέλειψε τον Χάφταρ, η Τουρκία πήρε το πάνω χέρι. Προφανώς δεν υπάρχει τελική συμφωνία και γι αυτό η Γαλλία μπαίνει πλέον σφήνα. Δεν ξέρουμε τι θα κάνει τελικά η Ρωσία. Αλλά υπάρχει η αίσθηση ότι τίποτα δεν θα γίνει χωρίς τη Μόσχα στο τραπέζι. Όπως λέει και ένα ανέκδοτο, όταν μπαίνεις στο χορό με την αρκούδα, ο χορός δεν τελειώνει όταν θέλεις εσύ, αλλά όταν θέλει η αρκούδα….

Στην Αθήνα υπήρξε η παραδοχή ότι ήταν λάθος η στήριξη στον Χάφταρ και έτσι αμέσως μετά ο Δένδιας μετέβη στην Λιβύη και συναντήθηκε με τον πρόεδρο της βουλής Αγκίλα Σάλεχ που προορίζεται να παίξει πολιτικό ρόλο μετά την επίλυση της κρίσης. Δεν ξέρουμε αν η ελληνική κυβέρνηση διαβουλεύθηκε με την Μόσχα καθώς το Κρεμλίνο έχει βάλει την Αθήνα στον πάγο. Μίλησε με την Αίγυπτο, αλλά δεν είναι ασφαλής τρόπος για να πάρει θέση η Ελλάδα . Η Αίγυπτος είναι μια μεγάλη χώρα , αλλά ασταθής στην πολιτική της.

           

Η μικρή και μεγάλη εικόνα

Εν κατακλείδι τα πράγματα είναι λίγο καλύτερα για την Ελλάδα με την έννοια ότι η Τουρκία, αιχμάλωτη της δικής της έπαρσης και της στενής σχέσης Ερντογάν με Τραμπ και Πούτιν  θεώρησε ότι δεν έχει αντίπαλο. Η αλλαγή της Γαλλίας που μπορεί να συμπαρασύρει και τη Γερμανία μπορεί να αλλάξει τα δεδομένα. Ας συγκρατήσουμε κάτι. Μόλις ο Τραμπ υπέγραψε την αποχώρηση 10.000 στρατιωτικών από τη Γερμανία, το Βερολίνο μπλόκαρε τις διαπραγματεύσεις Κοσσόβου –Σερβίας στέλνοντας τον Θάτσι στο διεθνές δικαστήριο για εγκλήματα πολέμου καταστρέφοντας το σόου του Τραμπ και την ανταλλαγή εδαφών που δεν θέλουν οι Ευρωπαίοι. Η  Ελλάδα χωρίς ειδικό βάρος διεθνώς προσπαθεί να βρει ρόλο , πράγμα δύσκολο γιατί δεν παράγει πολιτική και δεν καταθέτει ισχυρές προτάσεις στο τραπέζι. Η Άγκυρα έχει τώρα πολλούς πονοκεφάλους, αλλά είναι άδηλο πως θα ισορροπήσει ενόψει ήττας του Τραμπ, τον Μακρόν, τη Γερμανία, την Αυστρία , την Αίγυπτο και άλλες δυνάμεις.
Η σκακιέρα αλλάζει . Τίποτα φυσικά δεν είναι δεδομένο, τίποτα δεν προδικάζουν όλα αυτά, αν η ίδια η Ελλάδα δεν αποφασίσει τι θέλει. Ο χάρτης αλλάζει, οι εντάσεις οξύνονται, το ΝΑΤΟ καταρρέει χωρίς αντίπαλο μάλιστα, η ΕΕ είναι χωρίς γεωπολιτικό ρόλο και η Ελλάδα είναι προσκολλημένη στο πόση επήρεια έχει το Καστελόριζο  και τα άλλα νησιά χωρίς να διαπραγματεύεται και χωρίς να ξέρει με πόσους θα καθίσει στο τραπέζι και με ποια διαδικασία. Δεν είναι η Ελλάδα το κέντρο του κόσμου. Είναι ο κόσμος και εμείς μια χώρα που μαζί με πολλές ακόμη προσπαθούμε να βρούμε το δίκιο και το χώρο μας. Αν δεν δούμε αυτή την μεγάλη εικόνα, θα χάσουμε και την μικρή…