του Σπύρου Σουρμελίδη

Ένταση με την Ελλάδα, πειρατεία σε βάρος της Κύπρου, πόλεμο κατά των κούρδων και της Συρίας και όπλα στον Αλ Σάρατζ στην Λιβύη. Ο Ερντογάν κάνει ότι μπορεί για να δείξει ότι στην Τουρκία τα πάντα βαίνουν κανονικά, συνεχίζοντας ταυτόχρονα τα επεκτατικά του σχέδια στην περιοχή.  Το σημαντικό όμως δεν είναι πλέον, μόνο, οι προσκλήσεις, αλλά η προσπάθεια της Άγκυρας να ελέγξει de facto τις περιοχές που θεωρεί ήδη δικές της. Περιοχές τις οποίες έχει ονομάσει «Γαλάζια Πατρίδα» και στις οποίες περιλαμβάνονται ένα σημαντικό τμήμα της Κυπριακής ΑΟΖ, ένα τμήμα της ελληνικής ΑΟΖ, ειδικά νοτίως του Καστελόριζου, της Ρόδου, της Καρπάθου και της Κρήτης. Συγχρόνως η Άγκυρα καλλιεργεί εντονότατα την άποψη της ότι και το ανατολικό Αιγαίο είναι μια γκρίζα περιοχή την οποία δεν δικαιούται να ελέγχει η Ελλάδα. Είναι αυτό μια νέα πραγματικότητα, μία ακόμα κλιμάκωση της τουρκικής πολιτικής , η οποία δυστυχώς πρέπει να πούμε ότι  δεν αντιμετωπίζεται με την δέουσα ένταση και εγρήγορση από την πλευρά της ελληνικής κυβέρνησης.

Οι τουρκικές προκλήσεις καταγγέλλονται από την Αθήνα σε όλα τα φόρα, σε όλους τους οργανισμούς ειδικά στο ΝΑΤΟ την ΕΕ και τον ΟΗΕ, με κάθε ευκαιρία. Όμως είναι η Τουρκία που προχωρά σε πρακτικά μέτρα , (όπως έρευνες, περιπολίες κα) τα οποία διαμορφώνουν την αίσθηση ότι είναι η Άγκυρα που ελέγχει την περιοχή  και όχι η Ελλάδα.

Έλεγχος της Ανατολικής Μεσογείου

 Τις τελευταίες μέρες υπήρξαν μια σειρά από κινήσεις και δηλώσεις της Άγκυρας, που δείχνουν την προσπάθεια της Άγκυρας να ελέγξουν de facto ολόκληρη την περιοχή.

Α.  Το υπουργείο Άμυνας της Τουρκίας παρουσίασε στον λογαριασμό του στο twitter τις παράνομες σεισμογραφικές έρευνες από το Barbaros, στην κυπριακή ΑΟΖ. Με την επισήμανση ότι το τουρκικό πολεμικό ναυτικό παρακολουθεί τα όσα συμβαίνουν στην «Γαλάζια Πατρίδα». Και την ίδια ώρα το έτερο ερευνητικό σκάφος το Oruc reis  βρίσκεται και πάλι στα όρια της κυπριακής με την ελληνική υφαλοκρηπίδα.
Την επομένη ο τούρκος υπουργός Άμυνας Χουλουσί Ακάρ επετέθη στην Ελλάδα ισχυριζόμενος ότι η Αθήνα παραβιάζει τις διεθνείς συνθήκες, κυρίως τη Συνθήκη της Λωζάνης όσον αφορά τα νησιά του Αιγαίου. Κι αυτό γιατί τα νησιά του ανατολικού Αιγαίου βάσει των Συνθηκών  πρέπει να είναι αποστρατικοποιημένα. «Η Ελλάδα πρέπει να συμμορφωθεί με τις συνθήκες. Τη στιγμή που η γειτονική μας χώρα μιλάει για διεθνές δίκαιο και μας κατηγορεί για μη υπάρχουσες παρενοχλήσεις, παραβιάζει τη Συνθήκη της Λωζάνης. Αν και είχε γίνει αποδεκτό ότι στις συνθήκες της Λωζάνης το 1923 και των Παρισίων το 1947 αναφέρεται ρητά ότι το καθεστώς των νησιών είναι να είναι αποστρατικοποιημένα, από το 1936 τα νησιά σταδιακά εξοπλίζονται», δήλωσε. Αναφέρθηκε και στον εναέριο χώρο, λέγοντας ότι «ενώ η Ελλάδα έχει 6 μίλια  εναέριο χώρο ισχυρίζεται ότι έχει 10 μίλια».
Ο Χ. Ακάρ κατέληξε ότι  η Τουρκία δεν θα κλείσει τα μάτια σε κανένα τετελεσμένο και σε καμία παραβίαση των τουρκικών δικαιωμάτων στο Αιγαίο, ζητά δε από την Ελλάδα «να συμμορφωθεί με τις συνθήκες» και προσθέτει ότι η Τουρκία δεν απειλεί την Ελλάδα, αλλά «δεν πρόκειται και να επιδείξουμε αδυναμία σε ό,τι αφορά την άμυνά μας».
Βεβαίως οι ισχυρισμοί του κ. Ακάρ δεν είναι πρωτοφανείς, αλλά δείχνουν ότι η Άγκυρα δεν θέλει να μειωθεί η ένταση ακόμα και στην εποχή της πανδημίας που απειλεί τους πάντες.

Β. Παράλληλα με τον Χ. Ακάρ ο υπουργός Εξωτερικών Μ. Τσαβούσογλου επετέθη στην Κύπρο, υπερασπιζόμενος το «δικαίωμα» της Τουρκίας να πραγματοποιεί έρευνες και γεωτρήσεις γύρω από την Κύπρο ωσάν να τους ανήκει το νησί. Η Τουρκία επιδιώκει να διαμορφώσει την πραγματικότητα, δείχνοντας ότι πλέον μόνο αυτή συνεχίζει τις γεωτρήσεις στην περιοχή της Κύπρου. Δυστυχώς την ώρα που και η αμερικανική Exxon Mobil  ανακοίνωσε ότι σταματά τις γεωτρήσεις νοτίως της Κύπρου λόγω της πανδημίας, κυρίως όμως λόγω της σημαντικής μείωσης των τιμών του πετρελαίου, διεθνώς. Οι γεωτρήσεις της θα συνεχιστούν το 2021.

Γ. Προχώρησε σε  αεροναυτικές ασκήσεις στο Λιβυκό Πέλαγος, νοτίως της Κρήτης, Η τουρκική αεροναυτική άσκηση στο Λιβυκό πέλαγος, ανάμεσα στην Κρήτη και στη Λιβύη, διήρκεσε συνολικά επτά ώρες και 35 λεπτά και στο διάστημα αυτό τα τουρκικά μαχητικά F-16 έκαναν και ασκήσεις εναέριου ανεφοδιασμού από τουρκικά ιπτάμενα τάνκερ KC-135R.
Η συγκεκριμένη άσκηση , δηλαδή ο εναέριος ανεφοδιασμός τουρκικών μαχητικών αεροσκαφών νότια της Κρήτης παραλλήλως με την παραβίαση του εθνικού εναέριου χώρου των 10 ναυτικών μιλίων από τουρκικά F-16 στην περιοχή της Κρήτης ήταν μια μελετημένη κίνηση, λένε στο ελληνικό υπουργείο Εθνικής Άμυνας.
Αυτό που έκαναν οι Τούρκοι την Μεγάλη Παρασκευή δεν ήταν απλώς να αμφισβητήσουν το εύρος του ελληνικού εναέριου χώρου των 10 ναυτικών μιλίων. Εκαναν μία δοκιμή στην προσπάθεια εκτέλεσης αεροπορικών επιχειρήσεων πολύ μακριά από τις βάσεις τους στην Τουρκία και γι’ αυτό ενέπλεξαν στα γυμνάσια και τα τουρκικά ιπτάμενα τάνκερ. 
Δεν θα πρέπει να περάσει απαρατήρητο το γεγονός ότι η περιοχή όπου οι Τούρκοι έστειλαν την Μεγάλη Παρασκευή φρεγάτες, μαχητικά F-16, ιπτάμενα τάνκερ KC-135R κι άλλες μονάδες συμπίπτει με τη θαλάσσια περιοχή στην οποία θα ενεργοποιηθεί η επιχείρηση της Ευρωπαϊκής Ένωσης «Irini», η οποία θα έχει ως αποστολή τον έλεγχο του εμπάργκο όπλων που έχει επιβάλλει ο Οργανισμός Ηνωμένων Εθνών στη Λιβύη.

Δ.  Το γεωτρύπανο Γιαβούζ (την επομένη του Πάσχα) συνοδευόμενο από πολεμικά πλοία κινήθηκε προς την κυπριακή ΑΟΖ. Στρατιωτική πηγή ανέφερε στο Κυπριακό Πρακτορείο Ειδήσεων ότι το Γιαβούζ απέπλευσε στις 23.30 το βράδυ της Κυριακής του Πάσχα από το λιμάνι Τάσουτζου για να φτάσει στον στόχο του το απόγευμα της Δευτέρας (20.4). Δηλαδή στην περιοχή μεταξύ των οικοπέδων 6 και 7 της κυπριακής ΑΟΖ από τις 20 Απριλίου έως τις 18 Ιουλίου! Η συγκεκριμένη περιοχή έχει «δεσμευτεί» από μια παράτυπη Navte, ενώ αναμένονται και Notam λόγω των πτήσεων ελικοπτέρων από και προς το Γιαβούζ για την αλλαγή του προσωπικού.
Η Κυπριακή Δημοκρατία έχει εκδώσει anti-navtex από την πρώτη στιγμή, ενώ θα υπάρξουν και ανακοινώσεις μόλις το Γιαβούζ φτάσει στον στόχο που εμπίπτει εντός της ΑΟΖ της Κυπριακής Δημοκρατίας.
Αξιοποιώντας αυτόν τον χρόνο –το κενό που δημιουργία η πανδημία- η Άγκυρα θέλει να εδραιώσει τη δική της παρουσία στην Κύπρο. Ο κ. Τσαβούσογλου είπε και πάλι ότι οι ελληνοκύπριοι δεν άκουσαν τις προειδοποιήσεις της Άγκυρας να μην προχωρήσουν σε αξιοποίηση των φυσικά πόρων αν δεν υπάρξει συμφωνία με την Τουρκία. Γι αυτό και η Τουρκία προχωρά σε συζητήσεις με τις χώρες της περιοχής για την οριοθέτηση ΑΟΖ. Εννοώντας την παράλογη και παράνομη συμφωνία με την Λιβύη, και πιο συγκεκριμένα με την κυβέρνηση που βρίσκεται στην Τρίπολη. Είναι αυτός αλλωστε ένας βασικός λόγος που η Άγκυρα στηρίζει με οπλισμό και μισθοφόρους την κυβέρνηση του Σάρατζ.  Στην Λιβύη ο εμφύλιος δεν έχει λήξει φυσικά και η κατάσταση είναι αμφίρροπη. Ο στρατηγός Χάφταρ (κυβέρνηση της Βεγγάζης) έχει πλέον την έμπρακτη στήριξη και του Ισραήλ, όπως και της Αιγύπτου, της Ρωσίας και της Γαλλίας.

Ε. Όλα τα παραπάνω τα εξήγησε η εκπρόσωπος δημοσίων σχέσεων του τουρκικού Υπουργείου Άμυνας Ναντιντέ Σεμπμέμ Ακτόπ υποστηρίζοντας ότι οι κινήσεις καταδεικνύουν τον έλεγχο της περιοχής μεταξύ Κύπρου-Ελλάδας και Λιβύης ελέγχεται από την Τουρκία. Κάτι που φυσικά δεν ισχύει αλλά δείχνει την τουρκική πολιτική.
Η Ναντιντέ Σεμπμέμ Ακτόπ ανέφερε ότι “οι τουρκικές ένοπλες δυνάμεις συνεχίζουν να προστατεύουν τα δικαιώματα και συμφέροντα της Τουρκίας και της «ΤΔΒΚ» του ψευδοκράτους  στο Αιγάιο και την ανατολική Μεσόγειο διασφαλίζοντας την ειρήνη και ασφάλεια στο πλαίσιο των διεθνών συμφωνιών εγγύησης στην Κύπρο…Προσφέρεται στήριξη ασφαλείας δια θαλάσσης και αέρος στα ερευνητικά μας πλοία Μπαρμπαρός και Ορούτς Ρέις καθώς και στα γεωτρύπανά μας Φατίχ και Γιαβούζ, τα οποία συνεχίζουν τις δραστηριότητές τους στην ανατολική Μεσόγειο στο πλαίσιο των νόμιμων δικαιωμάτων μας τα οποία πηγάζουν από το διεθνές δίκαιο", επεσήμανε.
Και συνέχισε με πληροφορίες για τα όσα συνέβησαν στο Αιγαίο και την Μεσόγειο τις προηγούμενες μέρες. «Οι ναυτικές μας δυνάμεις συνεχίζουν ακατάπαυστα την ‘εκπαίδευση ετοιμότητας επιχειρήσεων’. Σε αυτό το πλαίσιο οι φρεγάτες και τα καταδρομικά μας στο Αιγαίο πραγματοποίησαν με επιτυχία βολές δια θαλάσσης και ξηράς και τα υποβρύχια μας στην Μεσόγειο πραγματοποίησαν με επιτυχία βολές τορπίλης. Επιπλέον τα αεροσκάφη της πολεμικής μας αεροπορίας και τα πλοία των ναυτικών μας δυνάμεων στη Μεσόγειο πραγματοποίησαν κοινές ασκήσεις”, ανέφερε η Σεμπνέμ Ακτόπ.


Ολ αυτά όμως δεν μπορούν να κρύψουν τα μεγάλα προβλήματα του Ερντογάν στην οικονομία. Τα συναλλαγματικά αποθεματικά  μειώνονται κάθε βδομάδα, η  τουρκική λίρα υποτιμάται, η ακρίβεια λυγίζει νοικοκυριά και επιχειρήσεις. Ο Ερντογάν βρίσκεται εκ των πραγμάτων στο κατώφλι του ΔΝΤ, το οποίο όμως δεν θέλει επουδενί να πατήσει. Την ώρα  που προχωρά  σε οριακές κινήσεις, ακόμα και στην εθνικοποίηση μεγάλων τουρκικών εταιριών.
Ο πόλεμος είναι ακριβό σπορ…