του Σωτήρη Σιδέρη

Σε μια ιστορικής σημασίας περίοδο που διανύουν οι διεθνείς σχέσεις και δοκιμάζονται σκληρά συμμαχίες και διακρατικές σχέσεις, η Ελλάδα βρίσκεται στη δυσάρεστη θέση να απειλείται από την Τουρκία και παράλληλα να νοιώθει ανασφάλεια στη σχέση της με το ΝΑΤΟ , παρά το γεγονός ότι είναι η πλέον δεδομένη σύμμαχος.  Η πρόσφατη δήλωση του αρχηγού ΓΕΕΘΑ ναύαρχου Αποστολάκη  ότι δεν θα συμπολεμήσει κανείς δίπλα μας, αντανακλά αυτή ακριβώς την εικόνα και απευθύνονταν προς την Ουάσιγκτον και τις Βρυξέλλες, έδρα του ΝΑΤΟ.
Η εικόνα του ΝΑΤΟ στο Αιγαίο είναι αποκαρδιωτική για τα ελληνικά εθνικά συμφέροντα καθώς ανοιχτά πλέον η Συμμαχία στην πράξη, βρίσκεται στο  πλευρό της Άγκυρας ευνοώντας το σύνολο των αμφισβητήσεων έναντι της χώρας μας. Αυτό προκύπτει με απόλυτη σαφήνεια από έγγραφο του υπουργείου Εξωτερικών που έχει στη διάθεσή του το omegapress.gr .

Όταν  το 2016 το ΝΑΤΟ  αποφάσισε να έχει  ισχυρή παρουσία στο Αιγαίο για την αντιμετώπιση του μεταναστευτικού προβλήματος στο πλαίσιο της συνεργασίας του με την ΕΕ  ήταν η μεγάλη ευκαιρία για την Αθήνα να επιβάλλει τον σεβασμό του διεθνούς δικαίου και να απονευρώσει την αναθεωρητική πολιτική της Τουρκίας. 
Συνέβη ακριβώς το αντίθετο , εξαιτίας της  αδυναμίας  του τέως υπουργού Εξωτερικών Νίκου Κοτζιά , αλλά και της απουσίας εθνικού σχεδιασμού στην εξωτερική πολιτική και την πολιτική ασφάλειας. Η Άγκυρα, σύμφωνα με  το έγγραφο , εδραίωσε τις αμφισβητήσεις της που αποτελούν πλέον διεθνές διπλωματικό κεκτημένο , παρά το γεγονός ότι η πολιτική της σχεδόν μόνιμα τα τελευταία χρόνια κινείται εκτός των ορίων και των κανόνων του ΝΑΤΟ.
Και στο ενεργειακό και στην Συρία και με την Χαμάς και με τους Αδελφούς Μουσουλμάνους, με τις ΗΠΑ και  το ΝΑΤΟ αλλά και με την Ρωσία και το Ιράν, η Τουρκία ακολούθησε εθνική και όχι συμμαχική πολιτική. Αντίθετα η Ελλάδα κινήθηκε ως δεδομένη και ακολουθεί συμμαχική πολιτική χωρίς να διαπραγματευθεί το παραμικρό αντάλλαγμα με συνέπεια οι κίνδυνοι να έχουν καταστεί μέγιστη απειλή. Όπως καταγράφεται  στο έγγραφο του ΥΠΕΞ, η Τουρκία  εντός του ΝΑΤΟ ακολουθεί ιδιοτελή πολιτική, αλλά γι αυτό δεν υπάρχει καμία συνέπεια. Κυριολεκτικά η Τουρκία, έδωσε ρεσιτάλ διαπραγμάτευσης εις βάρος των ελληνικών κυριαρχικών δικαιωμάτων και πέτυχε να αδρανοποιήσει πλήρως το ΝΑΤΟ ακόμη και σε κραυγαλέα ζητήματα διεθνούς δικαίου , κάτι  που λειτουργεί εις βάρος της Ελλάδας. Η  χώρα μας βρίσκεται σε δεινή θέση,  με τις ΗΠΑ να προσπαθούν εδώ και καιρό να μας εντάξουν στα τυχοδιωκτικά τους σχέδια από τη Μαύρη Θάλασσα και τα βαλκάνια, μέχρι την Ανατολική Μεσόγειο, αλλά τα κρίσιμα αυτά ζητήματα ουδείς συζητά και ο ελληνικός λαός βρίσκεται στο σκοτάδι.

Υπάρχουν σκοτεινές πτυχές εντός του ΝΑΤΟ στον αθέατο πόλεμο μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας με την Συμμαχία να βρίσκεται στην σκοτεινή πλευρά αυτής της διένεξης. Η κατάσταση αυτή ιχνογραφήθηκε ιδανικά από την πρόσφατη δήλωση του αρχηγού ΓΕΕΘΑ ότι αν χρειαστεί να πολεμήσουμε δεν θα συμπολεμήσει κανείς δίπλα μας. Η Τουρκία έχει  παραλύσει το ΝΑΤΟ στο Αιγαίο αλλά και στις Βρυξέλλες. Η Ελλάδα μετέχει σε όλα τα συμμαχικά σχήματα, αλλά πραγματικό σύμμαχο δεν έχει. Στηρίζει άνευ όρων τα σχέδια των Συμμάχων, αλλά είναι μόνη της απέναντι στην Τουρκία.  Ας σημειωθεί ότι υπάρχει ένας εξαιρετικά περίπλοκος μηχανισμός δεσμεύσεων και διευκολύνσεων των ΗΠΑ επί ελληνικού εδάφους που ανανεώνεται συνεχώς και εν κρυπτώ. Στο πλαίσιο του στρατηγικού διαλόγου Αθήνας –Ουάσιγκτον, η Ελλάδα δεν έχει θέσει κανένα ουσιαστικό εθνικό ζήτημα, ενώ οι ΗΠΑ έχουν πλήθος αιτημάτων και στρατιωτικοποιούν όλο και πιο περισσότερο τις διμερείς σχέσεις. 
           

Η δήλωση Αποστολάκη

Η δήλωση του αρχηγού ΓΕΕΘΑ ναύαρχου Αποστολάκη ότι «εάν οι Τούρκοι ανέβουν σε βραχονησίδα θα την ισοπεδώσουμε..» και η προσθήκη ότι  «εάν χρειαστεί να πολεμήσουμε δεν θα συμπολεμήσει κανένας δίπλα μας…» δίνει με ρεαλιστικό τρόπο την εικόνα .
Πρόκειται για μια αντίληψη  που κυριαρχεί όχι μόνο στις Ένοπλες Δυνάμεις , αλλά και στο διπλωματικό σώμα.  Αποκαλύπτει επίσης ότι η Ελλάδα αγωνίζεται για  να εξασφαλίσει ότι η Τουρκία δεν θα φθάσει σε πόλεμο με την Ελλάδα και αυτό το επιδιώκει μέσω ΕΕ και ΝΑΤΟ, ενώ θα έπρεπε να είναι αυτονόητη η στάση τους.
Στο έγγραφο του υπουργείου Εξωτερικών αποκαλύπτεται ότι ακόμη και σήμερα , σχεδόν δύο χρόνια μετά,  η Τουρκία έχει επιβάλλει στο ΝΑΤΟ όχι μόνο πως θα κινείται η ναυτική δύναμη για το μεταναστευτικό, αλλά και πως θα κινούνται τα ΝΑΤΟϊκά αεροσκάφη που παίρνουν μέρος στον πόλεμο κατά του ISIS, αμφισβητώντας όχι μόνο τις διεθνείς συνθήκες για τα Δωδεκάνησα, αλλά και τον εθνικό εναέριο χώρο.            

Ο αθέατος πόλεμος

Βέβαια οι ΗΠΑ θέλουν να αποτρέψουν ένα επεισόδιο Ελλάδας –Τουρκίας, όμως δεν είναι καθόλου βέβαιο ότι κάνει τα πάντα γι αυτό, ούτε είναι γνωστό τι θα κάνει η Ουάσιγκτον αν συμβεί θερμό επεισόδιο. Εκτιμάται ότι αν ο Ερντογάν πετύχει τους στόχους του στην Συρία, είναι βέβαιο ότι θα στραφεί στην Ανατολική Μεσόγειο και το Αιγαίο. Είναι αμφίβολο αν η Ελλάδα είναι σε θέση πολιτικά να αντιμετωπίσει αυτή την απειλή ενώ αξιωματούχοι των υπουργείων Άμυνας και Εξωτερικών θεωρούν βέβαιο ότι σε περίπτωση που υπάρξει επεισόδιο η Ουάσιγκτον θα ταχθεί υπέρ των διαπραγματεύσεων αδιαφορώντας για το ποιος είναι με την πλευρά του διεθνούς δικαίου, δηλαδή για το δίκαιο της χώρας μας.
Πέραν αυτών, ούτε η Ελλάδα, ούτε οι άλλοι σύμμαχοι δείχνουν πλέον  εμπιστοσύνη στις ΗΠΑ και στην διοίκηση Τραμπ που όπως αποδεικνύεται από σειρά αποφάσεων για την Συρία, την πολιτική έναντι της Ευρώπης  και την στάση της σε μείζονα ζητήματα γεωπολιτικής, δεν είναι αξιόπιστος σύμμαχος, αν ήταν ποτέ , τουλάχιστον σε ότι αφορά τις ελληνοτουρκικές σχέσεις. Υπό αυτό το πρίσμα προκαλεί εύλογα ερωτηματικά το ασύλληπτο μέγεθος διευκολύνσεων και εξαρτήσεων στις σχέσεις της Ελλάδας με τις ΗΠΑ που όλο και αυξάνονται στο πλαίσιο της δήθεν «αναβάθμισης» της χώρας μας. 
           

Τι αποκαλύπτει το ντοκουμέντο

Στο έγγραφο επισημαίνεται:
«Η Τουρκία αντιλαμβάνεται το ΝΑΤΟ  ως πεδίο προώθησης της ιδιοτελούς εθνικής ατζέντας υπεράνω της ενδο-νατοικής συνοχής , όσο και των σκοπών της Συμμαχίας. Στη βάση αυτή, η Ελλάδα με την στάση της εντός του ΝΑΤΟ, θίγει στην πράξη  κυριαρχικά δικαιώματα της Ελλάδας, επιχειρώντας να υποβαθμίσει  το ρόλο της χώρας μας ως ενεργού μέλους και, κατ΄επέκταση, απομειώσει τη γεωστρατηγική της σημασία. Οι αβάσιμοι τουρκικοί ισχυρισμοί περί «αποστρατιωτικοποιημένων» νήσων, σε συνδυασμό με τα περί FIR υποβολής σχεδίων πτήσεων και υπερπτήσεων, καθώς και εύρους εθνικού εναερίου χώρου, προβάλλονται κατά την εκτέλεση των συμμαχικών αεροναυτικών ασκήσεων στο Αιγαίο, και στις επί χάρτου ασκήσεις. Χαρακτηριστικό πρόβλημα αποτελούν τα προσκόμματα διέλευσης ΝΑΤΟϊκών  αεροσκαφών AWACS, υπεράνω νήσων μας που συμμετέχουν μεταξύ άλλων στην ενίσχυση του Διεθνούς Συνασπισμού κατά του ISIS, μέσω Αιγαίου προς την Τουρκία. Εις ότι αφορά τα ευρύτερα ελληνικά συμφέροντα, η Τουρκία δεν αναγνωρίζει  την ύπαρξη της Κυπριακής Δημοκρατίας και σε κάθε ευκαιρία απαιτεί τη διαγραφή αναφορών σε Κύπρο από γεωγραφικούς χάρτες, σενάρια ασκήσεων κλπ. Εις ευόδωση των τουρκικών προσπαθειών συμβάλλει η κατ επίφαση τήρηση στάσης «ίσων αποστάσεων» των πολιτικο-στρατιωτικών Αρχών της Συμμαχίας, η οποία κατατείνει στην καταστρατήγηση της ΝΑΤΟϊκής ουδετερότητας και έμμεσα στην ενθάρρυνση των τουρκικών επιδιώξεων».

Ερωτηματικά

Προκαλούνται εύλογα τεράστια ερωτηματικά για ποιους λόγους τόσο η  κυβέρνηση, όσο και η αξιωματική αντιπολίτευση που γνωρίζει άριστα τι συμβαίνει, δεν αντιδρούν, αλλά συνεχίζουν να ανέχονται την κατάσταση. Είναι προφανές ότι διαβήματα και η κλασική τακτική των επιστολών διαμαρτυρίας δεν προσφέρει το παραμικρό. Στην πραγματικότητα όμως, η αντίδρασή τους είναι η  ακόμη μεγαλύτερη προσήλωση σε όσα απαιτούν το ΝΑΤΟ και οι ΗΠΑ, αλλά η στάση αυτή καθιστά αχαλίνωτη την Τουρκία.
Το έγγραφο παρουσιάζει στη συνέχεια την  θέση της Ελλάδας εντός του ΝΑΤΟ,  ότι δηλαδή διαφωνεί με την πολιτική των ίσων αποστάσεων, ότι η Τουρκία καταχράται τους ΝΑΤΟϊκούς μηχανισμούς προκειμένου να προωθήσει τις θέσεις της εις βάρος της Ελλάδας και κυρίως ότι η στάση της Τουρκίας «υπονομεύει  την συνεισφορά της χώρας μας στις συλλογικές ΝΑΤΟικές δράσεις και κατ επέκταση τη μέγιστη δυνατή ικανότητα της ίδιας της συμμαχίας να προστατεύσει την εδαφική ακεραιότητα των μελών της σε περίπτωση ενεργοποίησης του άρθρου 5 του Βορειοατλαντικού Συμφώνου». Φυσικά δεν ιδρώνει το αυτί κανενός.
Με απλά λόγια το Υπουργείο Εξωτερικών  επιβεβαιώνει τις δηλώσεις  Αποστολάκη  ότι σε περίπτωση επίθεσης της Τουρκίας στην Ελλάδα, η Αθήνα ακόμη και αν ζητήσει την ενεργοποίηση του άρθρου 5 για αμυντική αρωγή, απλά δεν θα την έχει και θα πολεμήσει μόνη της. Προς τι τότε τόση προσήλωση στο ΝΑΤΟ και κυρίως προσήλωση χωρίς καμία διαπραγμάτευση;

Νεκρή ζώνη στο Αιγαίο

Ειδικότερα για τα AWACS  η αντίδραση της Αθήνας  προκαλεί μειδίαμα.  «Εις ότι αφορά τα προσκόμματα που η Τουρκία εγείρει στη διέλευση των αεροσκαφών AWACS και κατόπιν έκδοσης οδηγίας στα τέλη του 2016 από τη ΝΑΤΟική διοίκηση των εν λόγω αεροσκαφών την οποία τα ΝΑΤΟικά αεροσκάφη υποχρεούνταν σε συγκεκριμένα δρομολόγια εντός του FIR Αθηνών και ελληνικού εναερίου χώρου παρακάμπτοντας το Αιγαίο, η χώρα μας αποφάσισε να κωλυσιεργήσει την προώθηση και ολοκλήρωση της διαδικασίας αποδοχής της 6ης Τροποποίησης Προσθήκης Πολυμερούς Μνημονίου Κατανόησης προγράμματος NAEW&C, το οποίο έχει ως αντικείμενο την χρηματοδότηση αναβάθμισης των AWACS
Με βάση τα δεδομένα αυτά, είναι αναγκαία όσο ποτέ μια νέα εθνική στρατηγική γιατί η μονοδιάστατη εξωτερική πολιτικής της κυβέρνησης για την οποία τεράστιες ευθύνες  φέρει ο τέως ΥΠΕΞ Κοτζιάς, είναι αναγκαία όσο ποτέ.