του Σπύρου Σουρμελίδη

Η ολονύκτια συζήτηση του πρωθυπουργού Αλέξη Τσίπρα με τον Ζόραν Ζάεφ στην Σόφια (στο περιθώριο της Συνόδου Κορυφής ΕΕ- Δυτικών Βαλκανίων) έδειξε ότι υπάρχει πολύς δρόμος να διανυθεί πριν μιλήσουμε για λύση στο ονοματολογικό των Σκοπίων. Τα χρονικά περιθώρια είναι πλέον ασφυκτικά για να προκύψει μια  προσυμφωνία  έστω, έως το τέλος του Ιουνίου, ώστε να δοθεί κάποιο πράσινο φως για την πορεία προς την ένταξη της ΠΓΔΜ στην ΕΕ και στο ΝΑΤΟ.  Ο Αλέξης Τσίπρας ξεκαθάρισε στον Ζόραν Ζάεφ ότι δεν μπορεί να αναγνωρίσει κράτος με το όνομα «Δημοκρατίας της Μακεδονίας(Σκόπια)». Και δεν πρόκειται να αναγνωρίσει ούτε κράτος με κάποια σύνθετη ονομασία (Άνω ή Νέα κλπ «Μακεδονία»)  αν δεν υπάρξει Συνταγματική Μεταρρύθμιση. Πρακτικά η ηγεσία των Σκοπίων πρέπει να διανύσει τη μισή δική της διαδρομή προς τον συμβιβασμό κάτι που έχει ήδη κάνει η ελληνική πλευρά εδώ και 25 χρόνια. Και αυτό είναι δύσκολο, παρά τις πιέσεις που δέχεται η σκοπιανή πλευρά από ευρωπαίους και Αμερικανούς.



Που περίπου βρισκόμαστε. Υπάρχει ένα ενδεχόμενο συμφωνίας σε μια σύνθετη ονομασία η οποία θα είναι για όλες τις χρήσεις (erga omnes). Απαιτείται χρόνος για την Συνταγματική Αναθεώρηση. Έτσι θα μπορούσαμε να οδηγηθούμε σε ένα προστάδιο της Συμφωνίας (σε ένα προσύμφωνο) το οποίο θα καθορίσει ένα αυστηρό χρονοδιάγραμμα, ένα οδικό χάρτη με συγκεκριμένους χρονικούς περιορισμούς. Αν σε οποιαδήποτε φάση τα Σκόπια δεν υλοποιήσουν τα συμφωνηθέντα βήματα, η συμφωνία καταπίπτει.
Ο πρωθυπουργός σύμφωνα με τις πληροφορίες δεν μιλά για απεριόριστο χρόνο αλλά για ένα εξάμηνο. Ο Ζ. Ζάεφ θέλει να μείνει αδιευκρίνιστο το θέμα ίσως να οριστεί στην  διετία. Όμως θα μιλάμε και πάλι για μια νέα Ενδιάμεση Συμφωνία όπως και το 1995. Στο σημείο που βρισκόμαστε σήμερα είχε βρεθεί και η κυβέρνηση Σημίτη με υπουργό Εξωτερικών τότε τον Γ. Παπανδρέου.  Η νίκη του κεντροδεξιού Γκρουέφκσι ανέτρεψε και διέκοψε κάθε διαπραγμάτευση.
Δεν μιλάμε πλέον κυρίως  για το ΝΑΤΟ αλλά για μια κατ αρχήν συμφωνία που θα ανοίξει τον προενταξιακό δρόμο των Σκοπίων για την ΕΕ. Και πάλι δεν θα μιλάμε για συμφωνία
Όμως και αυτό ακόμα φαντάζει δύσκολο γιατί η κυβέρνηση   πρέπει να συμφωνήσει για μια σύνθετη ονομασία για όλες τις χρήσεις και να ξεκινήσει την συνταγματική αναθεώρηση εντός εξαμήνου. Ολ αυτά δεν μπορούν να γίνουν με τις αναγκαίες διεθνείς δεσμεύσεις των Σκοπίων έως τι 24 Ιουνίου που θα γίνει η Σύνοδος Κορυφής της ΕΕ.
Γι αυτό ακριβώς και επειδή ο Ζάεφ έχει πολλές δυσκολίες να ξεπεράσει, οι δύο πρωθυπουργοί απέφυγαν τις δεσμευτικές δηλώσεις μετά την συνάντηση τους. Με την ελπίδα ότι θα υπάρχει πρόοδος για να γίνει μία εκ νέου συνάντηση των δύο στις Πρέσπες.

Το παρασκήνιο

Η συνάντηση των δύο πρωθυπουργών στην Σόφια έγινε χωρίς τους υπουργούς Εξωτερικών Ν. Κοτζιά και Ν. Δημητρόφ, οι οποίοι έχουν συναντηθεί αρκετές φορές παρουσία και του Μάθιου Νίμιτς χωρίς όμως να καταλήξουν. Ο Αλ. Τσίπρας δήλωσε μετά την συνάντηση στην Σόφια: « Άλλωστε η πρόοδος που είχε επιτευχθεί το προηγούμενο Σαββατοκύριακο στη συνάντηση των υπουργών Εξωτερικών στο Σούνιο με την παρουσία του απεσταλμένου του ΟΗΕ του κ. Νίμιτς ήταν ουσιαστική. Ωστόσο, είναι ακόμα αρκετά τα ζητήματα καθώς πρόκειται για μία πολύπλοκη και πολυεπίπεδη διαπραγμάτευση, που χρήζουν και διαπραγμάτευσης και διευκρίνισης…Τα τελευταία βήματα μιας διαπραγμάτευσης είναι και τα πλέον δύσκολα».
Και για τους δύο πρωθυπουργούς είναι πλέον σαφές ότι αν θέλουν λύση, πρέπει να πιέσουν τις καταστάσεις. Για τον Ζόραν Ζάεφ τα πράγματα είναι πολύ δύσκολα. Στην συνάντηση τους στην Σόφια, εξέτασαν όλες τις λεπτομέρειες τις οποίες εξετάζουν εδώ και μήνες  οι δυο υπουργοί Εξωτερικών.
Την ίδια ώρα  έχει αναλάβει η Μέρκελ να ασκήσει πιέσεις στην πλευρά τον Σκοπίων. Σύμφωνα με κάποιες πληροφορίες, ο αρχηγός της αντιπολίτευσης , αρχηγός του VMRO , Μιτσκόφσκι, πήγε στην Σόφια, όπου συναντήθηκε με τον Μέρκελ και τον βούλγαρο πρωθυπουργό Μπόρις Μπόρισοφ. Η απαίτηση της Μέρκελ ήταν σαφής, να συνδράμει και η αντιπολίτευση στην λύση.
Ουσιαστικά σε πολλές διαφορετικούς τόνους και με άλλο τρόπο, το ίδιο ζητά η ΕΕ, η Μέρκελ, ο Μακρόν και από κοντά και οι αμερικανοί, και από τον Κυριάκο Μητσοτάκη. Να στηρίξει την λύση, η οποία αλλωστε είναι αυτή που έχει δρομολογήσει ο πατέρας του και το κόμμα της ΝΔ εδώ και 30 χρόνια.
Ο Κυριάκος Μητσοτάκης που συναντήθηκε με την κα Μέρκελ στο πλαίσιο στης συνεδρίασης των συντηρητικών ευρωπίων ηγετών πριν την Σύνοδο της ΕΕ, στη Σόφια, είπε για πρώτη φορά ότι στηρίζει μια λύση με σύνθετη ονομασία για όλες τις χρήσεις και με συνταγματική αναθεώρηση. Κάτι που χαιρέτησε ο Αλ. Τσίπρας.


Τσάι και συμπάθεια

Οι διαπραγματεύσεις για το σκοπιανό γίνονται την ώρα που έχει ξεκινήσει η συζήτηση στην ΕΕ για την ένταξη των χωρών των δυτικών Βαλκανίων στην Ενωση. Οι υποσχέσεις είναι πολλές, όμως η πραγματικότητα είναι πολύ φτωχή. Την ώρα που η ΕΕ δηλώνει ότι για τις χώρες των δυτικών Βαλκανίων (Σερβία, Μαυροβούνιο, Αλβανία, ΠΓΔΜ και Κοσσοβο)η ενταξη τους στην Ενωςης είναι μονόδρομος στο κείμενο Συμπερασμάτων δεν υπάρχει ούτε η λέξη  «ένταξη»  ούτε η λέξη «διεύρυνση». Διότι η Γαλλία πρωτίστως δεν θέλει και άλλη διεύρυνση. Αρα το μόνο μέλημα τους είναι να μην υπάρξει επιρροή  της Ρωσίας και της Τουρκίας στο φτωχότερο κομμάτι των Βαλκανίων.
Πρέπει επίσης να θυμίσουμε ότι εκτός από την διαφορά Ελλάδας-ΠΓΔΜ για την ονομασία και Ελλάδας-Αλβανίας  για την ΑΟΖ,  πέντε κράτη μέλη (η Ισπανία, η Ελλάδα, η Κύπρος, η Σλοβακία και η Ρουμανία) δεν αναγνωρίζουν τη μονομερή ανακήρυξη της ανεξαρτησίας στην οποία προέβη το Κόσοβο το 2008. Και αυτό γιατί οι 5 αυτές χώρες δεν μπορούν να αναγνωρίσουν την απόσπαση τμήματος μιας χώρας με το έτσι θέλω. Μάλιστα ο ισπανός πρωθυπουργός Μαριάνο Ραχόι ήταν  απών για να υπογραμμίσει ότι δεν αναγνωρίζει το Κόσοβο. Και θα ήταν τρελό να αναγνωρίσει το Κόσοβο, και δεν αναγνωρίζει την Καταλωνία.  Όπως και οι Σλοβάκοι και οι Ρουμάνοι θα πρέπει να αποδεχθούν την απόσχιση περιοχών που κατοικεί ισχυρή ουγγρική μειονότητα.
Συγχρόνως εμφανίστηκαν και οι διαφωνίες πολλών κρατών (Αυστρία κα) για την ένταξη της Αλβανίας στην ΕΕ, λόγω ναρκωτικών, δημοκρατικών δικαιωμάτων κλπ.
Χαρακτηριστικές είναι οι δηλώσεις  Τσίπρα για την Αλβανία: «Όσον αφορά την Αλβανία, το είπα και στη Σύνοδο, η διαπραγμάτευση με την Αλβανία ήταν πιο δύσκολη, έχει κρατήσει περισσότερο χρόνο. Να φανταστείτε ότι έχουμε να επιλύσουμε ζητήματα, που είναι ανοιχτά από τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο και ότι είμαστε ακόμα σε εμπόλεμη κατάσταση. Είναι το θέμα της Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης (ΑΟΖ), κρίσιμο θέμα. Και μια σειρά από άλλα ζητήματα, μεταξύ των οποίων και τα δικαιώματα της ελληνικής μειονότητας. Βρισκόμαστε σε πάρα πολύ καλό δρόμο. Είμαι σχετικά, δεν θα πω τη λέξη «βέβαιος», αλλά θα πω εξαιρετικά αισιόδοξος ότι μπορούμε να έχουμε θετική έκβαση και γι’ αυτό το ζήτημα μέσα στον Ιούνιο. Από εκεί και πέρα, το αν θα πάρει η Αλβανία το πράσινο φως για να ξεκινήσει η ενταξιακή της διαδικασία στην Ευρωπαϊκή Ένωση, δεν εξαρτάται μόνο από την επίλυση των διμερών μας διαφορών. Είναι ευρύτερο ζήτημα συζήτησης, το οποίο θα μας απασχολήσει, φαντάζομαι, όσο πηγαίνουμε προς την κρίσιμη Σύνοδο στα τέλη του Ιούνη, θα μας απασχολήσει ακόμα περισσότερο. Υπάρχουν κάποιες χώρες, που έχουν διαφορετική εκτίμηση ως προς αυτό, ψάχνουμε να βρούμε λύση».

Απόψεις

Ειδικού Συνεργάτη Η συνάντηση των Υπουργών Εξωτερικών ΗΠΑ-Τουρκίας συνοδεύτηκε με εκτενείς συνομιλίες μεταξύ αξιωματούχων των δύο χωρών, σχετικά με την Ουκρανία, τη Γάζα, τη Συρία και το Νότιο Καύκασο. Σύμφωνα με τον τουρκικό... πλήρες κείμενο
Άρης Χατζηστεφάνου Το να είσαι υπεύθυνος ειδικού τμήματος του FBI για την πάταξη της αναρχίας στις ΗΠΑ ακούγεται σαν τη μεγαλύτερη αργομισθία στην Ιστορία. Παρ' όλα αυτά, το ομοσπονδιακό γραφείο ερευνών έχει αυξήσει τους... πλήρες κείμενο
Του Στράτου Βαλτινού Πάντα υπήρχαν οι πρόθυμοι στην πολιτική να συμπορευθούν ακόμη και με την πιο σκοτεινή πλευρά της εκκλησίας, όπως πάντα υπήρχαν οι οπαδοί της κοσμικότητας, ανεξάρτητα από κόμματα και ιδεολογικές τάσεις.... πλήρες κείμενο
Του Στράτου Βαλτινού Η καταθλιπτική εικόνα της τεράστιας αίθουσας του Ταε Κβο Ντο όπου διεξάγεται το 4ο συνέδριο του ΣΥΡΙΖΑ αποτυπώνει και τον εκφυλισμό του κόμματος αυτού. Άδεια αίθουσα, γεμάτοι διάδρομοι , δρόμοι και παράδρομοι,... πλήρες κείμενο
Του Στράτου ΒαλτινούΟ Αλεξέϊ Ναβάλνι πέθανε σε μια φυλακή της Αρκτικής, θύμα ενός δικτάτορα που δεν ανέχεται την κριτική και την αμφισβήτηση. Τυραννικά καθεστώτα που στηρίζονται από τη Δύση εξοντώνουν χιλιάδες. Είναι ο... πλήρες κείμενο
Του Στράτου Βαλτινού Ο Αλέκος Φλαμπουράρης δεν είναι ο οποιοσδήποτε. Είναι ο εκσκαφέας του κομματικού υπεδάφους και ιδανικός στη δημιουργία μηχανισμών. Η αποχώρησή του από την Πολιτική Γραμματεία του ΣΥΡΙΖΑ μετά από λεκτικό... πλήρες κείμενο