του Σωτήρη Σιδέρη

Στο παρασκήνιο, το υπουργείο Εξωτερικών και το μέγαρο Μαξίμου έχουν αρχίσει να κάνουν τις πρώτες σκέψεις για το πώς θα διαχειριστούν το διαφαινόμενο ναυάγιο στις διαπραγματεύσεις με την ΠΓΔΜ.  Tην άκρατη και άκριτη αισιοδοξία διαδέχονται η σύγχυση και η περισυλλογή.   Ο υπουργός Νίκος Κοτζιάς με μια παρέμβασή του που παραπέμπει σε άτακτη κίνηση , με στόχο την διάσωση της εξαρχής λανθασμένης τακτικής του, άφησε να εννοηθεί ότι πρέπει να υπάρξει παράταση στις διαπραγματεύσεις και πέραν του καλοκαιριού. Αυτό γιατί, δεν επαρκεί ο χρόνος μέχρι την σύνοδο κορυφής του ΝΑΤΟ τον Ιούλιο, για  να ολοκληρωθούν οι διαδικασίες και να ενταχθεί η ΠΓΔΜ στο ΝΑΤΟ, ακόμη και αν υπάρξει συμφωνία.

 Ουσιαστικά όμως, με την παρέμβασή του αυτή , ο υπουργός Εξωτερικών έδωσε το έναυσμα για την διαχείριση της αποτυχίας εξεύρεσης λύσης, κάτι που για όσους γνωρίζουν τα πολιτικά δεδομένα, δεν ήταν εφικτή από την αρχή, καθώς τα Σκόπια με σωστή τακτική είχαν θέσει κόκκινες γραμμές και τις τήρησαν. Ο υπουργός Εξωτερικών της ΠΓΔΜ Ντιμιτρόφ  έχει επιβάλλει την σκληρή τακτική του  στον πρωθυπουργό Ζάεφ και έχει αποκλείσει πλέον το ενδεχόμενο αλλαγής του συντάγματος. Σημειώνεται πάντως ότι η όποια συμφωνία, είτε ονομαστεί Ενδιάμεση 2, είτε μεταβατική,  πιθανότατα θα τεθεί σε δημοψήφισμα στην ΠΓΔΜ. Ωστόσο όπως σημειώνουν έγκυρες διπλωματικές πηγές, ουδείς προς το  παρόν γνωρίζει αν το δημοψήφισμα θα έχει καθοριστική σημασία ή θα έχει συμβουλευτικό χαρακτήρα. Ούτως ή άλλως ακόμη και αν υπάρξει συμφωνία μέχρι το Μάιο , απαιτούνται δύο μήνες για το δημοψήφισμα , υπάρχουν και κοινοβουλευτικές διαδικασίες οπότε , σημειώνουν οι ίδιες πηγές, ούτε μέχρι το τέλος του τρέχοντος έτους θα έχουμε λήξη των διαδικασιών, ακόμη και αν  έχουμε συμφωνία, που δεν θα έχουμε.

Παρασκήνιο

Στο πολιτικό παρασκήνιο, η ελληνική κυβέρνηση έχει απευθυνθεί στο Βερολίνο και το Παρίσι για να στρέψουν την πίεσή τους προς τα Σκόπια, να αποδεχθούν αλλαγή στο σύνταγμα και εφαρμογή της συμφωνίας άμεσα, διαφορετικά η Ελλάδα δεν μπορεί να συναινέσει στην ένταξη στο ΝΑΤΟ. Η Αθήνα έχει απευθυνθεί και στις ΗΠΑ, αλλά λίγο το κενό εξουσίας  στο Στέιτ Ντηπάρτμεντ, λίγο ότι δεν θέλουν να πιέσουν τα Σκόπια, το αποτέλεσμα είναι ότι δεν υπάρχει πίεση  προς τον Ζάεφ και αυτό δεν τον κάνει καθόλου ευέλικτο.
Είναι άγνωστο όμως προς το παρόν, αν η κυβέρνηση θα συναινέσει στην αναβάθμιση των σχέσεων ΝΑΤΟ –ΠΓΔΜ, δηλαδή την ειδική σχέση τον Ιούλιο, αλλά αν γίνει αυτό, θα υπάρχει πολιτικό κόστος.
Πολιτικό κόστος θα υπάρξει κατά τα φαινόμενα ούτως ή άλλως και μάλιστα νωρίτερα από την σύνοδο του ΝΑΤΟ. Η ελληνική κυβέρνηση συναίνεσε πανηγυρικά στο ΚΟΡΕΠΕΡ- στους Μονίμους Αντιπροσώπους των κρατών μελών της ΕΕ στις Βρυξέλλες- με εντολή του Νίκου Κοτζιά,  να γίνει σύσταση της Επιτροπής για την έναρξη ενταξιακών διαπραγματεύσεων ΠΓΔΜ και Αλβανίας. Κανένα εμπόδιο ή προυπόθεση δεν τέθηκε ούτε από τον Επίτροπο Δημήτρη Αβραμόπουλο στο κολλέγιο των Επιτρόπων. Έτσι , η Επιτροπή , αλλά και η ΠΓΔΜ και η Αλβανία, βρίσκονται ήδη σε θέση ισχύος με την σύμφωνη γνώμη της Αθήνας.
Το επόμενο και σημαντικό  στάδιο είναι το Συμβούλιο Υπουργών όπου οι ΥΠΕΞ θα πάρουν την απόφαση, αλλά πλέον, με ποια λογική η Αθήνα θα θέσει εμπόδια , αφού δεν τα έθεσε νωρίτερα? Αν ο Κοτζιάς διαφωνήσει στο Συμβούλιο Υπουργών, τότε το θέμα θα μείνει ανοιχτό και θα παραπεμφθεί στη σύνοδο κορυφής, να το χειριστεί δηλαδή ο Αλέξης Τσίπρας, εν μέσω πιέσεων των άλλων χωρών. Με απλά λόγια ο πρωθυπουργός θα κληθεί να διαχειριστεί στο τέλος μια λανθασμένη τακτική και φυσικά, θα επωμιστεί το κόστος.
Εκεί ο πρωθυπουργός θα πρέπει να αποφασίσει όχι μόνο με γνώμονα μια συμφέρουσα εθνικά θέση, αλλά και με το βλέμμα στο εσωτερικό πολιτικό σκηνικό. Αν θέσει βέτο, θα συναντήσει σφοδρές αντιδράσεις από τα άλλα κράτη, την στιγμή που η Ελλάδα έχει πολλά ανοιχτά μέτωπα και έχει ανάγκη από στηρίγματα και όχι από συγκρούσεις. Αν δεν θέσει βέτο, θα συναντήσει σφοδρές αντιδράσεις στο εσωτερικό και ο κ. Καμμένος καραδοκεί. Αλλά ταυτόχρονα, το ηγετικό προφίλ του πρωθυπουργού θα καταρρακωθεί. Την πλέον σημαντική ευθύνη όμως φέρει ο Ν. Κοτζιάς , ο οποίος έπεισε τον πρωθυπουργό, την κυβέρνηση ότι θα φέρει μια άριστη συμφωνία που θα ψηφιστεί εύκολα από τους βουλευτές, θα διασπάσει τη ΝΔ και διάφορα γραφικά. Το ίδιο λίγο πολύ ισχύει και για την Αλβανία, απλά περιμένουμε την κατάληξη των διαπραγματεύσεων αν υπάρξει κατάληξη. Και τα Τίρανα και τα Σκόπια, εγκλώβισαν την Αθήνα σε μια παρελκυστική τακτική, με στόχο οι αποφάσεις να ληφθούν πολύ κοντά στις συνόδους κορυφής.
 Αν τελικά οι δύο χώρες αρχίσουν ενταξιακές διαπραγματεύσεις, ο εθνικισμός τους θα εκτοξευθεί και οι σχέσεις με την Ελλάδα θα στρεβλωθούν ακόμη περισσότερο. Ουδείς θα παίρνει σοβαρά τη χώρα μας στο μέλλον….

Το κλίμα

Ήδη με καταιγιστικό ρυθμό Ευρωπαίοι αξιωματούχοι και κυβερνήσεις θριαμβολογούν για την σύσταση της Επιτροπής να δοθεί ημερομηνία έναρξης ενταξιακών διαπραγματεύσεων στην Αλβανία και την ΠΓΔΜ.
Υπό αυτό το πρίσμα το αμέσως επόμενο διάστημα και τα δύο αυτά ζητήματα θα τεθούν στον δημόσιο διάλογο εντός της Ελλάδας με απροσδιόριστες προς το παρόν εξελίξεις.
Ωστόσο με σωστούς χειρισμούς η κυβέρνηση μπορεί να διασώσει κάποια θετικά στοιχεία. Αυτό μπορεί να γίνει στην σύνοδο ΕΕ –Δυτικών Βαλκανίων στις 17 Μαίου, όπου ο κ. Τσίπρας οφείλει να θέσει με σαφήνεια τις ελληνικές θέσεις και να βάλει φρένο και σε διάφορες χώρες και στην Επιτροπή που μετά  από χρόνια αδιαφορίας για τα δυτικά βαλκάνια, νομίζει ότι θα τα λύσει όλα σε λίγους μήνες. ΕΕ και ΝΑΤΟ αντιμετωπίζουν ως εφιάλτη την αποσταθεροποίηση της χώρας μας και αυτό πρέπει να εκμεταλλευθεί ο πρωθυπουργός. Σταθερότητα στην ΠΓΔΜ δεν σημαίνει αποσταθεροποίηση της Ελλάδας και μεγέθυνση της κρίσης στο ΝΑΤΟ .
Το αρνητικό είναι ότι η ελληνική κυβέρνηση ουσιαστικά  έχει εκ των προτέρων αποκλείσει το βέτο και   δεν έθεσε τις θέσεις της επιτακτικά  ούτε στα Σκόπια, ούτε στα Τίρανα, ούτε στις Βρυξέλλες. Στην καλύτερη περίπτωση, αν δεν είναι ικανοποιημένη από τις διαπραγματεύσεις με την Αλβανία και την ΠΓΔΜ θα ζητήσει  αναβολή στην λήψη των αποφάσεων. Μάλλον  και αυτό , μπορεί να το σκέπτεται, αλλά δεν το έχει επεξεργαστεί, με απλά λόγια κινείται άτακτα χωρίς σχέδιο . Όσο πλησιάζει η τελική ώρα, τόσο περισσότερο έντονες θα είναι οι διεργασίες.