Ο Χέλμουτ Κολ  που πέθανε την Παρασκευή 16 Ιουνίου, ήταν αναμφισβήτητα μια μεγάλη μορφή της γερμανικής και της ευρωπαικής πολιτικής σκηνής. Ήταν παράλληλα και ένας ηγέτης που έθεσε τις βάσεις για την γερμανική κυριαρχία στην Ευρώπη μετά την διάλυση της Σοβιετικής Ένωσης και ταυτόχρονα βαρύνεται με την απολύτως βεβιασμένη κίνηση να αναγνωρίσει  τη Σλοβενία και την Κροατία το Δεκέμβριο  του 1991 που οδήγησε στην διάλυση της Γιουγκοσλαβίας και το αιματοκύλισμα που ακολούθησε.   Όλα αυτά , όχι φυσικά εν ονόματι της ειρήνης, αλλά εν ονόματι των γερμανικών συμφερόντων και αυτό αποσιωπάται από πολλούς που κάνουν δηλώσεις και εκδίδουν ανακοινώσεις που αναφέρονται στην προσωπικότητά του. 

Το ελληνικό υπουργείο Εξωτερικών στην ανακοίνωσή του αναφέρει ότι ο Κολ «ήταν μία από τις πιο εμβληματικές φυσιογνωμίες της μεταπολεμικής Ευρώπης και ένας από τους βασικούς αρχιτέκτονες και οραματιστές της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης, που από τη θέση του εργάστηκε για την εμπέδωση της ειρήνης και της δημοκρατίας στην Ευρώπη».

Υπερβολές. Αυτό γιατί ο Κολ πάνω απ΄όλα εργάστηκε για την ισχυροποίηση της Γερμανίας . Όταν κατέρρεε η Σοβιετική Ένωση και άρχισαν οι διαπραγματεύσεις για την επανένωση της Γερμανίας πολλοί πίστεψαν ότι είχε φτάσει η στιγμή που περίμεναν επί δεκαετίες οι Ελληνες, οι Γιουγκοσλάβοι, οι Ιταλοί, οι Ολλανδοί, οι Βέλγοι και οι Νορβηγοί», γράφει ο Γερμανός ιστορικός Καρλ Χάιντς Ροτ  για να υπογραφεί η «Συνθήκη Ειρήνης με τις συμμαχικές δυνάμεις και συνεπώς η διευθέτηση του ζητήματος των επανορθώσεων».

 Σύμφωνα με σειρά εγγράφων που αποκάλυψε ο Ροτ και δημοσιεύθηκαν πρόσφατα στην Εφημερίδα των Συντακτών, το Μάρτιο του 1990 ο Χορστ Τέλτσικ, σύμβουλος του καγκελάριου Χέλμουτ Κολ, με ένα εξαιρετικά διαφωτιστικό κείμενο συνοψίζει τη γερμανική μεθόδευση για την αποφυγή των επανορθώσεων και την παραπλάνηση των παλιών εχθρών και σημερινών συμμάχων της Γερμανίας. Πρόκειται για μια κυνική απαρίθμηση των επιχειρημάτων της γερμανικής γραφειοκρατίας με σκοπό την παράκαμψη των νόμιμων διεκδικήσεων των μικρότερων κρατών. Σ’ αυτό το ντοκουμέντο γίνεται σαφές ότι η Δυτική Γερμανία μέχρι τότε δεν είχε υπογράψει καμιά συγκεκριμένη σύμβαση και είχε σκόπιμα περιοριστεί σε δηλώσεις μελλοντικών προθέσεων. Το δεύτερο ζήτημα που ξεκαθαρίζεται μ’ αυτό το έγγραφο είναι ότι στις διαπραγματεύσεις εκείνης της περιόδου με τις νικήτριες συμμαχικές δυνάμεις θα έπρεπε να αποφύγουν «πάση θυσία» να καταλήξουν σε Συνθήκη Ειρήνης, διότι αυτό θα συμπεριλάμβανε και μια διαπραγμάτευση για τις επανορθώσεις. Το τρίτο επιχείρημα που επικαλείται ο Τέλτσικ είναι πως το ζήτημα των επανορθώσεων έχει διευθετηθεί «ντε φάκτο», από τη στιγμή που υπήρξαν κάποιες καταβολές αποζημιώσεων και επιπλέον οι Μεγάλες Δυνάμεις είχαν αναστείλει τις διεκδικήσεις τους. Μάλιστα στο τέλος αναφέρεται και το χρονικό διάστημα από τον Πόλεμο, με την παρατήρηση ότι τα 45 χρόνια είναι αρκετά για να έχει παραγραφεί κάθε αξίωση.

Φυσικά τα περί παραγραφής δεν ισχύουν όμως όλα τα άλλα έγιναν σύμφωνα με την εισήγηση του Τέλτσικ. Τελικά μόνο η Ρωσία πήρε μερικά δις μάρκα αποζημιώσεις και έκλεισε η συμφωνία χωρίς να υπογραφεί Συνθήκη Ειρήνης που θα υποχρέωνε το Βερολίνο να αποζημιώσει σειρά κρατών για τα εγκλήματα των ναζί. Μπράβο στον Κολ που προστάτευσε τα γερμανικά συμφέροντα, αλλά δεν είναι συνεισφορά στη Δημοκρατία αυτή όπως διατείνεται το ελληνικό ΥΠΕΞ. 

 Έντονη κριτική έχει ασκηθεί στη Γερμανία για την διάλυση της Γιουγκοσλαβίας και τον πόλεμο που ακολούθησε. Κατά συνέπεια η συμβολή του Κολ στην ειρήνη είναι ανυπόστατη. Υπενθυμίζεται ότι ο τότε ΥΠΕΞ Χανς Ντιντριχ Γκένσερ , προφανώς με εντολή Κολ αποφάσισε την πρόωρη αναγνώριση της ανεξαρτησίας των πρώην γιουγκοσλαβικών Δημοκρατιών της Σλοβενίας και της Κροατίας από τη Γερμανία το Δεκέμβριο 1991. 

Η αναγνώριση , αποτελούσε κατάφωρη παραβίαση της Τελικής Πράξης της ΔΑΣΕ και αντέβαινε σε απόφαση του Συμβουλίου Υπουργών της Ευρωπαϊκής Κοινότητας, καθώς οποιασδήποτε αναγνώρισης κράτους της πρώην Γιουγκοσλαβίας έπρεπε να είχε προηγηθεί αξιολόγηση των πορισμάτων της Επιτροπής Μπαντιντέρ. Ο Γκένσερ κατηγορήθηκε ότι επέσπευσε κατ’ αυτόν τον τρόπο τη διάλυση της Γιουγκοσλαβίας και τον πόλεμο που επακολούθησε. Ο τότε Γενικός Γραμματέας των Ηνωμένων Εθνών Χαβιέ Πέρες ντε Κουέγιαρ είχε προειδοποιήσει τη γερμανική Κυβέρνηση ότι τυχόν αναγνώριση της Σλοβενίας και της Κροατίας θα οδηγούσε στην επέκταση των εχθροπραξιών στη Γιουγκοσλαβία.

 Δεν είναι κακό να θυμόμαστε τα θετικά ενός πολιτικού όταν αποβιώνει. Είναι όμως ταυτόχρονα θεμιτό να θυμίζουμε και τα λάθη του και κυρίως τις συμπεριφορές του, κυρίως όταν εκείνες ευνοούν τα συμφέροντα της Γερμανίας , αλλά είναι εις βάρος της δικαιοσύνης , της δημοκρατίας και της ειρήνης .