Τρίζει το οικοδόμημα της   ΕΕ και της ευρωζώνης ειδικότερα, όχι τόσο εξαιτίας των επιθέσεων των ΗΠΑ και του Τράμπ κατά της Γερμανίας και τις προβλέψεις τους για διάλυση της ΟΝΕ, όσο εξαιτίας των εγγενών προβλημάτων που ήδη παίρνουν τη μορφή πολιτικής χιονοστιβάδας.  Ταυτόχρονα προωθούνται νέες πολιτικές με στόχο την επανεκκίνηση της ΕΕ με κατάργηση του βέτο , με την δημιουργία υπουργικών χαρτοφυλακίων και πολλές ακόμη αλλαγές στο ευρωπαϊκό οικοδόμημα. Η αναφορά της Μέρκελ στο γερμανικό μάρκο προκάλεσε ένταση συζητήσεων. Προφανώς η Γερμανία βρίσκεται σε περισυλλογή και μελετά τις αλλαγές που θέλει. Στην Ελλάδα είναι απαγορευμένη συζήτηση η δραχμή και μια πολιτική γενικότερων αλλαγών καθώς η ΕΕ συγκλονίζεται από πολιτικές αλλαγές, νέες πολιτικές, νέα τάξη πραγμάτων. Στην Ελλάδα της ακινησίας και των ανεπαρκών πολιτικών, η στασιμότητα είναι αξία , η απουσία σκέψης αρετή και η ανικανότητα διακυβέρνησης κεκτημένο δικαίωμα. 

 

Η Γερμανία και κυρίως η Μέρκελ διαβλέποντας ότι είναι πολύ δύσκολο πλέον να επιβιώσει η ευρωζώνη , ενώ την ίδια στιγμή δέχεται τεράστιο κύμα αμφισβήτησης με την ραγδαία άνοδο του Σουλτς, προσπαθεί να διατηρήσει τα «κεκτημένα» και μέσω αλλαγών να εξακολουθήσει το Βερολίνο να επιβάλλει μια σκληρή πολιτική λιτότητας και μέσω της οικονομίας να κυριαρχεί . 

Μεγάλες αλλαγές είναι ενώπιον μας με την Ελλάδα να αποτελεί στόχο και πεδίο εφαρμογής πολιτικών και οικονομικών πειραμάτων. Όμως , ακόμη και σε αυτή την ιδιαίτερα κρίσιμη συγκυρία που θα κρίνει την Ευρώπη των επόμενων 30 χρόνων, η κυβέρνηση  και τα κόμματα παρακολουθούν παθητικά τις εξελίξεις , ανίκανοι να διαμορφώσουν ένα σχέδιο απάντησης και επιβίωσης της χώρας. 

Μέχρι πρόσφατα, οι έντονες συζητήσεις για το ευρώ γίνονταν σε επίπεδο θεωρητικό,  μεταξύ τεχνοκρατών , αλλά σε πολιτικό επίπεδο διατυπώνονταν πάντα απόψεις υπέρ της σταθερότητας και της διατήρησης της υφιστάμενης κατάστασης. Η κρίση στην Ελλάδα χρησιμοποιήθηκε ακριβώς γι αυτόν τον λόγο, μέχρι που η Μέρκελ άνοιξε τα χαρτιά της προκαλώντας εύλογα ερωτήματα. Όμως, η Μέρκελ , απλά επιβεβαίωσε την κρίση και την στροφή της ίδιας προς τον οικονομικό εθνικισμό της Γερμανίας, προδιαγράφοντας μια νέα αλλαγή στην στάση της. 

Το μάρκο 

Μιλώντας στην διάσκεψη για την ασφάλεια η κ. Μέρκελ δήλωσε, «Έχουμε βεβαίως αυτή τη στιγμή στην ευρωζώνη ένα πρόβλημα με την αξία του ευρώ», επειδή η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα προσαρμόζει την πολιτική της στα ασθενέστερα μέλη της ευρωζώνης και όχι αυστηρά στη Γερμανία. Η ΕΚΤ έχει μια νομισματική πολιτική που δεν βασίζεται στη Γερμανία, αλλά είναι μάλλον προσαρμοσμένη σε χώρες από την Πορτογαλία μέχρι τη Σλοβενία ή τη Σλοβακία. Αν εξακολουθούσαμε να έχουμε το γερμανικό μάρκο, θα είχε ασφαλώς διαφορετική αξία απ' ό,τι έχει αυτή τη στιγμή το ευρώ. Όμως πρόκειται για μια ανεξάρτητη νομισματική πολιτική επί της οποίας δεν έχω καμιά επιρροή ως Γερμανίδα καγκελάριος».

Η Μέρκελ διατύπωσε τα σχόλια αυτά ενώ στο ακροατήριο βρισκόταν ο αντιπρόεδρος των ΗΠΑ Μάικ Πενς και αφού ένας εμπορικός σύμβουλος του Αμερικανού προέδρου Ντόναλντ Τράμπ είχε κατηγορήσει τη Γερμανία ότι επωφελείται από ένα «καταφανώς υποτιμημένο» ευρώ. 

Οι δηλώσεις αυτές χρήζουν ανάλυσης γιατί προδίδουν προφανώς αλλαγή στάσης έναντι της ΕΚΤ και το μέλλον της ευρωζώνης. Και μόνο η αναφορά στο γερμανικό μάρκο είναι από μόνη της οιωνός μιας νέας πολιτικής, καθώς λίγες εβδομάδες νωρίτερα, στη Μάλτα , η Μέρκελ μίλησε για την Ευρώπη των πολλαπλών ταχυτήτων. Ισως και μια ευρωζώνη διαφόρων ταχυτήτων δεν είναι μακριά, αλλά όλα είναι ρευστά. 

Όλα αυτά θα είχαν μικρότερη σημασία αν δεν καταγράφονταν λίγες ημέρες πριν από την κρίσιμη σύνοδο κορυφής της ΕΕ , στις 9 και 10 Μαρτίου, που όπως προβλέπεται, θα ξεκινήσει μια νέα διαδικασία με μια νέα διακήρυξη για την επαναθεμελίωση της ΕΕ. Δηλαδή μια νέα ΕΕ , πολλαπλών ταχυτήτων , διαφόρων νομισμάτων και προσανατολισμών με τη Βερολίνο να διατηρεί τα ηνία καθώς είναι  προφανές ότι θα επιδιώξει μια νέα ΕΕ, προσαρμοσμένη στην στρατηγική της γερμανικής Ευρώπης. 

Εκκίνηση

 

Ταυτόχρονα όμως στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο υπήρξαν εξελίξεις που προβληματίζουν. Γιατί ενώ η ΕΕ δεν έχει επιλύσει βασικά προβλήματα λειτουργίας των θεσμών της, επιχειρείται ένα άλμα προς το μέλλον με ψηφίσματα και πολιτικές που είναι αμφίβολο αν μπορούν να προωθηθούν σε αυτή την κρίσιμη συγκυρία. Όχι ότι δεν είναι χρήσιμο να συζητούνται , αυτά τα θέματα, αλλά αν πρώτα δεν επιλυθούν χρονίζοντα προβλήματα, είναι αδύνατο να προωθήσει την πολιτική της ένωση και την διαμόρφωση νέου θεσμικού πλαισίου. 

 Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο απεφάνθη ότι, εάν θέλει η ΕΕ να ενισχύσει την ετοιμότητά της, και εάν επιθυμεί να αποκαταστήσει την εμπιστοσύνη των πολιτών της και να καταστήσει την οικονομία της ευρωζώνης περισσότερο ανθεκτική σε κρίσεις, τότε θα πρέπει να κάνει πλήρη χρήση της Συνθήκης της Λισαβόνας. Και για να προχωρήσει ακόμη περαιτέρω, θα πρέπει να προβεί σε ουσιαστικές μεταρρυθμίσεις. Αυτά ήταν το βασικά μηνύματα των τριών σχετικών ψηφισμάτων που ενέκρινε το ΕΚ την Πέμπτη 16 Φεβρουαρίου. 

Το πρώτο ψήφισμα, που συντάχθηκε από τη Mercedes Bresso (Σοσιαλιστές, Ιταλία) και τον Elmar Brok (ΕΛΚ, Γερμανία) εστιάζει στην αξιοποίηση της υπάρχουσας Συνθήκης της Λισαβόνας. Προτείνει, μεταξύ άλλων, τα εξής:

•τη μετατροπή του Συμβουλίου σε πραγματικό νομοθετικό σώμα μέσω της μετατροπής των υφιστάμενων ειδικευμένων νομοθετικών συνθέσεων του Συμβουλίου σε προπαρασκευαστικά όργανα, όπως συμβαίνει με τη λειτουργία των επιτροπών στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο

•τον ορισμό από κάθε κράτος μέλος τουλάχιστον τριών υποψηφίων και των δύο φύλων, για την κάλυψη των θέσεων των Επιτρόπων

•την πλήρη υιοθέτηση από το Συμβούλιο της ψηφοφορίας με ειδική πλειοψηφία, στον βαθμό του δυνατού δυνάμει των Συνθηκών, ώστε να αποφευχθεί το μπλοκάρισμα σημαντικών νομοσχεδίων και να επιταχυνθεί η νομοθετική διαδικασία

•τη σύσταση ενός μονίμου Συμβουλίου Υπουργών Άμυνας με στόχο τον συντονισμό των πολιτικών άμυνας των κρατών μελών

Το ψήφισμα υιοθετήθηκε με 329 ψήφους υπέρ, 223 κατά και 83 αποχές.

Φιλόδοξη μεταρρύθμιση των Συνθηκών

Το δεύτερο ψήφισμα, του Guy Verhofstadt (Φιλελεύθεροι, Βέλγιο), εξετάζει τους πιθανούς τρόπους περαιτέρω βελτίωσης και προτείνει διάφορες μεταρρυθμίσεις της Συνθήκης της Λισαβόνας στους τομείς της οικονομικής διακυβέρνησης, της εξωτερικής πολιτικής, των θεμελιωδών δικαιωμάτων και της διαφάνειας. Για παράδειγμα:

•προτείνει να δημιουργηθεί θέση υπουργού Οικονομικών της EE και να δοθεί στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή η δυνατότητα να διαμορφώνει και να εφαρμόζει μια κοινή ευρωπαϊκή οικονομική πολιτική, η οποία θα συνοδεύεται και από έναν προϋπολογισμό της ζώνης του ευρώ

•υπενθυμίζει ότι το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο πρέπει να έχει μία, ενιαία έδρα

•προτείνει τη μείωση του αριθμού των Επιτρόπων, καθώς και τη μείωση του αριθμού των αντιπροέδρων της Επιτροπής σε δύο

•θεωρεί ότι πρέπει να επιτραπεί στους πολίτες όλων των κρατών μελών της ΕΕ να ψηφίζουν άμεσα τους υποψήφιους των ευρωπαϊκών πολιτικών κομμάτων για τη θέση του Προέδρου της Επιτροπής

«Οι προτάσεις μας αυτές δείχνουν πώς μπορεί να βελτιωθεί η Ευρώπη. Όταν εφαρμοστούν, το ερώτημα που θα τεθεί θα αφορά τα επόμενα βήματα. Είμαι πεπεισμένος ότι μπορούμε να έχουμε μία ισχυρή Ευρωπαϊκή Ένωση και ταυτόχρονα την άνθιση των τοπικών και εθνικών δημοκρατιών. Στην πραγματικότητα πιστεύω ότι το ένα δεν μπορεί να υπάρξει χωρίς το άλλο», δήλωσε κ. Verhofstadt.

Το ψήφισμα υιοθετήθηκε με 283 ψήφους υπέρ, 269 κατά και 83 αποχές.

Ενίσχυση της ευρωζώνης

Στο τρίτο ψήφισμα, οι Reimer Böge (ΕΛΚ, Γερμανία) και Pervenche Berès (Σοσιαλιστές, Γαλλία) προτείνουν την σύγκλιση των οικονομιών της ζώνης του ευρώ και την ενίσχυση της ανθεκτικότητάς τους έναντι των κρίσεων που προκαλούν εξωτερικοί παράγοντες. Προτείνουν μια στρατηγική σύγκλισης που θα χρηματοδοτείται από έναν ειδικό προϋπολογισμό της ευρωζώνης, ο οποίος με τη σειρά του θα χρηματοδοτείται από τα κράτη μέλη της και θα διατίθεται υπό σαφείς όρους. Οι βασικές προτάσεις του ψηφίσματός τους περιλαμβάνουν τα εξής:

•την ενίσχυση της δημοσιονομικής ικανότητας της ΕΕ ώστε αυτή να αποτελείται από τον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Σταθερότητας (ΕΜΣ) και μία ειδική, πρόσθετη δημοσιονομική ικανότητα για τη ζώνη του ευρώ, που θα χρηματοδοτείται από τα μέλη της ως μέρος του ευρωπαϊκού προϋπολογισμού

•ένα Ευρωπαϊκό Νομισματικό Ταμείο, που θα αναπτυχθεί σταδιακά μέσα από τον ΕΜΣ και το οποίο θα διαθέτει επαρκή δανεισμό και ικανότητες δανεισμού και μια σαφώς καθορισμένη εντολή για να απορροφά τις οιεσδήποτε οικονομικές κρίσεις

•έναν κώδικα σύγκλισης: πέντε χρόνια για να πληρωθούν τα κριτήρια σύγκλισης στους τομείς της φορολογίας, της αγοράς εργασίας, των επενδύσεων, της παραγωγικότητας και της κοινωνικής συνοχής

•διακυβέρνηση: ενίσχυση του ρόλου του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και των εθνικών κοινοβουλίων, συγχώνευση των καθηκόντων του προέδρου του Eurogroup και του αρμόδιου Επιτρόπου για θέματα οικονομικών και νομισματικών υποθέσεων, και προσθήκη ενός υπουργού Οικονομικών

Το ψήφισμα υιοθετήθηκε με 304 ψήφους υπέρ, 255 κατά και 68 αποχές.

Όλες οι παραπάνω προτάσεις αποτελούν μέρος ενός πακέτου προτάσεων του Κοινοβουλίου σχετικά με το μέλλον της ΕΕ, ενόψει και της 60ης επετείου από την υπογραφή της Συνθήκης της Ρώμης.

 

 

 

Απόψεις

Ειδικού Συνεργάτη Η συνάντηση των Υπουργών Εξωτερικών ΗΠΑ-Τουρκίας συνοδεύτηκε με εκτενείς συνομιλίες μεταξύ αξιωματούχων των δύο χωρών, σχετικά με την Ουκρανία, τη Γάζα, τη Συρία και το Νότιο Καύκασο. Σύμφωνα με τον τουρκικό... πλήρες κείμενο
Άρης Χατζηστεφάνου Το να είσαι υπεύθυνος ειδικού τμήματος του FBI για την πάταξη της αναρχίας στις ΗΠΑ ακούγεται σαν τη μεγαλύτερη αργομισθία στην Ιστορία. Παρ' όλα αυτά, το ομοσπονδιακό γραφείο ερευνών έχει αυξήσει τους... πλήρες κείμενο
Του Στράτου Βαλτινού Πάντα υπήρχαν οι πρόθυμοι στην πολιτική να συμπορευθούν ακόμη και με την πιο σκοτεινή πλευρά της εκκλησίας, όπως πάντα υπήρχαν οι οπαδοί της κοσμικότητας, ανεξάρτητα από κόμματα και ιδεολογικές τάσεις.... πλήρες κείμενο
Του Στράτου Βαλτινού Η καταθλιπτική εικόνα της τεράστιας αίθουσας του Ταε Κβο Ντο όπου διεξάγεται το 4ο συνέδριο του ΣΥΡΙΖΑ αποτυπώνει και τον εκφυλισμό του κόμματος αυτού. Άδεια αίθουσα, γεμάτοι διάδρομοι , δρόμοι και παράδρομοι,... πλήρες κείμενο
Του Στράτου ΒαλτινούΟ Αλεξέϊ Ναβάλνι πέθανε σε μια φυλακή της Αρκτικής, θύμα ενός δικτάτορα που δεν ανέχεται την κριτική και την αμφισβήτηση. Τυραννικά καθεστώτα που στηρίζονται από τη Δύση εξοντώνουν χιλιάδες. Είναι ο... πλήρες κείμενο
Του Στράτου Βαλτινού Ο Αλέκος Φλαμπουράρης δεν είναι ο οποιοσδήποτε. Είναι ο εκσκαφέας του κομματικού υπεδάφους και ιδανικός στη δημιουργία μηχανισμών. Η αποχώρησή του από την Πολιτική Γραμματεία του ΣΥΡΙΖΑ μετά από λεκτικό... πλήρες κείμενο